Παρά τις μειώσεις των αμοιβών που έφτασαν το 40%, περίπου 150.000 επιχειρήσεις δηλώνουν αδυναμία καταβολής δεδουλευμένων για μεγάλο διάστημα που φτάνει και τον έναν χρόνο
Επειτα από μια πενταετία «κατεδάφισης» κάθε λογής εργασιακών όρων και αρχών, η εικόνα της αγοράς εργασίας το 2015 χαρακτηρίζεται περισσότερο από κάθε λογής αυθαιρεσίες παρά από στοιχεία ευνομούμενης χώρας. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση και η πρωτοφανής ανεργία έχουν οδηγήσει σε πλήρη απορρύθμιση της αγοράς με ανεξέλεγκτες συνέπειες στους εργαζόμενους και την οικονομία.
Μειώσεις μισθών που στον ιδιωτικό τομέα ξεκινούν από το 25% και σε ακραίες περιπτώσεις αγγίζουν το 40% την πενταετία 2010-2015, κατάργηση συμβάσεων, πτώση των κατώτατων αποδοχών, καθιέρωση της ατομικής διαπραγμάτευσης σε βάρος των εργαζομένων, ανατροπή ωραρίων, μετατροπή συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής εργασία.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε «πλήρη άνθηση» μια επιπλέον μείωση της αμοιβής του εργασιακού κόστους των επιχειρήσεων. Πρόκειται για την αδυναμία περίπου του 50% των εταιριών να καταβάλλουν εγκαίρως τους ήδη μειωμένους μισθούς των εργαζομένων προκαλώντας καθυστερήσεις από έναν μήνα ως και ένα έτος. Το υπουργείο Εργασίας επισήμως έχει παραδεχθεί ότι εκτιμά σε 1.000.000 τον αριθμό των εργαζομένων που αμείβονται με σημαντική καθυστέρηση, με τον μέσο χρόνο αναμονής να φτάνει πλέον τους πέντε μήνες. Ετσι στους 800.000 αδήλωτους - ανασφάλιστους εργαζομένους έρχονται να προστεθούν και 1.000.000 απλήρωτοι εργαζόμενοι. Και αυτό σε μια αγορά που αριθμεί 3.500.000 εργαζομένους και 1.240.000 ανέργους.
«Χιονοστιβάδα»
Οι καθυστερήσεις στην καταβολή ακόμη και αυτών των μειωμένων αμοιβών επιδεινώθηκαν σημαντικά τους τελευταίους μήνες και έχουν λάβει διαστάσεις«χιονοστιβάδας».
Ο ΣΕΠΕ εκτιμά ότι μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (περίπου 150.000) δεν καταβάλλει εγκαίρως τους μισθούς των εργαζομένων, αλλά στην πραγματικότητα τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότερες επιχειρήσεις (σχεδόν μία στις δύο) αδυνατούν να καταβάλουν εκπρόθεσμα τις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζομένους. «Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι υπόκεινται σε καθυστέρηση πέραν του ενός μήνα για την καταβολή του μισθού τους» εκτιμά το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, ενώ το Εργατικό Κέντρο Αθήνας διαθέτει στοιχεία σύμφωνα με τα οποία «μόνο μία στις δύο επιχειρήσεις συνεχίζει να πληρώνει κανονικά κάθε μήνα».
Με βάση στοιχεία του ΙΝΕ - ΓΣΕΕ η καθυστέρηση στις πληρωμές διπλασιάστηκε τον τελευταίο χρόνο. Είναι πλέον σύνηθες οι επιχειρήσεις να χρωστούν αποδοχές έξι μηνών, όταν πέρυσι το αντίστοιχο διάστημα ήταν τρεις μήνες. Μάλιστα αυξάνονται και τα κρούσματα όπου η καθυστέρηση φτάνει ή ξεπερνά τον έναν χρόνο. Mεγάλες διαστάσεις έχει λάβει το φαινόμενο σε εκατοντάδες μικρότερες επιχειρήσεις, κυρίως στoυς κλάδoυς του επισιτισμού, των ξενοδοχείων, των ιδιωτικών κλινικών και του εμπορίου, όπου η οφειλή προς το προσωπικό συνεχώς αυξάνεται.
Ενας άλλος τρόπος πληρωμής που συνεχώς «κερδίζει έδαφος» είναι οι συνεχείς προκαταβολές (έναντι). Χιλιάδες εργαζόμενοι λαμβάνουν έναντι λίγες εκατοντάδες ευρώ τον μήνα περιμένοντας στωικά να βελτιωθεί το κλίμα στην αγορά. Μάλιστα εμφανίστηκαν και «τραγελαφικά φαινόμενα» με επιχειρήσεις να προτείνουν στους εργαζομένους να τους εξοφλήσουν την οφειλή μισθών «σε είδος». Οπως π.χ. σουπερμάρκετ πρότεινε να χορηγήσει τρόφιμα, βενζινάδικο καύσιμα, εμπορικό κατάστημα ρούχα κ.τ.λ. Ιδιαίτερη αίσθηση είχε προκαλέσει προ μηνών η δημοσίευση αγγελίας ξενοδοχείου που ζητούσε καμαριέρα η οποία θα πληρώνεται «με την παροχή φαγητού και στέγης», όπως και περιπτώσεις επιχειρήσεων που ζητούσαν υπαλλήλους τους οποίους «θα πληρώνουν αν και εφόσον η εταιρεία πραγματοποιήσει τον ανάλογο τζίρο».
Εφημερίδα "Το Βήμα της Κυριακής", 15/11/2015
