12 Μαΐ 2010

Ποιοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι του νέου ασφαλιστικού συστήματος

Οι συνταξιούχοι που παίρνουν σύνταξη από 1.400 ευρώ και πάνω, οι ασφαλισμένοι ταμείων με υψηλούς συντελεστές υπολογισμού της σύνταξης, οι δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων, οι μητέρες ανηλίκων, οι εργαζόμενοι που θα ενταχθούν στα βαρέα και ανθυγιεινά βάσει της νέας λίστας, οι συνταξιούχοι του δημοσίου που συνεχίζουν να εργάζονται, οι δημόσιοι υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται με 35ετία είναι ορισμένες μόνον από τις κατηγορίες που πλήττει ο νέος ασφαλιστικός νόμος.
Γιατί, στην ουσία, με το νόμο Λοβέρδου μειώνονται δραματικά οι συντάξεις, αυξάνονται τα όρια ηλικίας, αυξάνονται οι εισφορές, καταργείται κάθε εγγύηση του κράτους για τις συντάξεις. Ταυτόχρονα, δυσκολεύουν πάρα πολύ οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εξασφάλιση της σύνταξης μετά από 40 χρόνια δουλειά. Οι αλλαγές θα… τρέξουν σε τέσσερις δόσεις, με τα πρώτα μέτρα να λαμβάνονται φέτος, να ακολουθούν παρεμβάσεις το 2011 και το 2013 και να οριστικοποιείται το νέο πλαίσιο το 2018.

Οι μεγάλοι χαμένοι των αλλαγών είναι:

1. Όσοι συνταξιούχοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 1.400 ευρώ το μήνα. Από την 1η Αυγούστου επιβάλλεται ειδική εισφορά, η οποία διαμορφώνεται:

- Στο 3% για συντάξεις από 1.401 έως 1.700 ευρώ.
- Στο 5% για συντάξεις από 1.701 έως 2.300 ευρώ.
- Στο 7% για συντάξεις από 2.301 έως 2.900 ευρώ.
- Στο 9% για συντάξεις από 2.901 ευρώ και πάνω.

Για την πρώτη κατηγορία, το ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση της εισφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.400 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, το τελικό ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση δεν μπορεί να υπολείπεται του ανωτέρου ποσού της σύνταξης, που προκύπτει μετά την παρακράτηση της εισφοράς για την αμέσως προηγούμενη κατηγορία. Στις περιπτώσεις που το ίδιο πρόσωπο λαμβάνει περισσότερες από μία κύριες συντάξεις, για την παρακράτηση θα λαμβάνεται υπ’ όψιν το άθροισμα των συντάξεων αυτών. Η εισφορά θα χρησιμοποιείται για να καλύψει τα ελλείμματα των ταμείων, ενώ από το 2015 και μετά θα κατατίθεται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών.

2. Ολοι όσοι μετά το 2018 ανοίξουν την πόρτα εξόδου με 25 έως 35 έτη ασφάλισης.
Οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας θα δουν τις συντάξεις τους να συρρικνώνονται δραματικά, καθώς η σύνταξή τους θα υπολογίζεται με βάση το σύνολο του εργασιακού βίου. Αξιοπρεπή σύνταξη θα παίρνουν μόνον όσοι συνταξιοδοτούνται μετά από 40 χρόνια δουλειάς.

3. Οι ασφαλισμένοι σε ταμεία που έχουν υψηλούς συντελεστές για τον υπολογισμό των συντάξεων. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης, για τους παλαιούς ασφαλισμένους, σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Ειδικά Ταμεία και πρώην ΤΕΒΕ. Αναλυτικά, η διάταξη ορίζει πως όσοι έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση για πρώτη φορά μέχρι τις 31/12/1992 και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, μέχρι τις 31/12/2017, ο υπολογισμός της σύνταξης για κάθε έτος ασφάλισης από το 2013 και μετά θα γίνεται με ποσοστό αναπλήρωσης 2%, παρότι στα συγκεκριμένα ταμεία για τους παλαιούς ασφαλισμένους ισχύουν μέχρι σήμερα ποσοστά ακόμη και 3,5%.

4. Οι δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων. Με το νόμο ανοίγει «παράθυρο» για μείωση ακόμα και κάτω από το 20% των συντάξιμων αποδοχών των επικουρικών συντάξεων μετά το 2011, εφόσον αναλογιστικές μελέτες δείξουν ότι τα συγκεκριμένα ταμεία δεν αντέχουν υψηλότερη παροχή. Με τη διάταξη αυτή αλλάζει προς το χειρότερο ο νόμος Πετραλιά, που όριζε πως, εάν τα επικουρικά ταμεία είχαν αναλογιστικά προβλήματα, η σύνταξη θα περιοριζόταν στο 20%.
Τα διοικητικά συμβούλια των ασφαλιστικών φορέων πρέπει εντός δύο μηνών από τη διαβίβαση της μελέτης να καθορίσουν το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων, σύμφωνα με τις προτάσεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Αν δεν το πράξουν, θα παρεμβαίνει το υπουργείο Εργασίας και θα ορίζει το ποσοστό της επικουρικής σύνταξης που θα δικαιούται ο συνταξιούχος.

Εργαζόμενοι συνταξιούχοι

5. Οι συνταξιούχοι του δημόσιου τομέα, που συνεχίζουν να εργάζονται, θα δουν τις συντάξεις τους είτε να αναστέλλονται είτε να περιορίζονται. Στο νομοσχέδιο ορίζεται πως οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου και όσοι λαμβάνουν σύνταξη γήρατος με βάση τον κώδικα πολιτικών και στρατιωτικών συντάξεων υπόκεινται στους εξής περιορισμούς:

-Για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων (κύριων και επικουρικών).

-Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 30 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη καταβάλλεται μειωμένο κατά 70%.
Ειδικά για τους συνταξιούχους που ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ προβλέπεται πως μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους καταβάλλουν εισφορές προσαυξημένες κατά 50%.

Σε περίπτωση που το ποσό της κύριας σύνταξης υπερβαίνει τα 60 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, το ποσό που υπερβαίνει το ανωτέρω όριο περικόπτεται. Και για τους συγκεκριμένους συνταξιούχους η καταβολή της σύνταξης αναστέλλεται αν είναι κάτω των 55 ετών.

Στα 55 οι γυναίκες

6. Αυξάνονται τα όρια ηλικίας για τις εργαζόμενες του Δημοσίου και τις μητέρες ανηλίκων που καλύπτονται από τα ειδικά ταμεία μισθωτών. Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ και μητέρες ανηλίκων στα ειδικά ταμεία μισθωτών και σε ταμεία Τύπου συνταξιοδοτούνται πλέον στα 55. Επίσης, οι δημόσιοι υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει τα 60 χρόνια τους.

7. Αλλαγή στο ισχύον καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων για όσους ενταχθούν στη νέα λίστα. Μέσα στο 2011 και με υπουργικές αποφάσεις η λίστα του ΙΚΑ θα συρρικνωθεί μέχρι το 10% των επαγγελμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτήν. Οι εργοδότες απαλλάσσονται από το επασφάλιστρο.

8. Οι άγαμες ή διαζευγμένες θυγατέρες, που σκόπευαν να πάρουν τη σύνταξη του πατέρα τους, δεν θα τα καταφέρουν, αφού από την 1η Ιανουαρίου 2011 καταργούνται οι γενικές ή καταστατικές διατάξεις των ασφαλιστικών οργανισμών κύριας και επικουρικής ασφάλισης καθώς και του Δημοσίου για τη συνταξιοδότηση άγαμων και διαζευγμένων θυγατέρων και αδελφών.

Διπλή ασφάλιση

9. Διπλή ασφάλιση προβλέπει το νομοσχέδιο για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (επιστήμονες), που έχουν και δεύτερη δουλειά. Το μέτρο εκτιμάται πως αγγίζει περίπου 100.000 άτομα, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1992. Όσοι καλύπτονται από το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (παλαιοί ασφαλισμένοι) υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, εφόσον ασκούν σχετική δραστηριότητα, εκτός από το ΙΚΑ, στο οποίο υπάγονται.

Αναπηρικές

10. Αυστηροποιείται το καθεστώς απονομής των αναπηρικών συντάξεων με στόχο τη συρρίκνωσή τους. Πολλοί εκτιμούν ότι θα μειωθεί σε μεγάλο βαθμό η χορήγηση αναπηρικών συντάξεων.

Ποιους θίγει η αύξηση των ορίων ηλικίας

Οι γυναίκες πλήττονται κυρίως από την αύξηση των ορίων ηλικίας, αφού θα «φορτωθούν» με τουλάχιστον μία πενταετία. Τόσο οι εργαζόμενες στο Δημόσιο όσο και οι μητέρες ανηλίκων, που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, τα ειδικά ταμεία μισθωτών και τα ταμεία Tύπου, θα δουν τα όρια ηλικίας τους να αυξάνονται. Οι ομάδες ασφαλισμένων που αυξάνονται τα όρια ηλικίας τους είναι:
- Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξηθεί μία πενταετία και θα διαμορφωθεί στα 55 έτη.
- Μητέρες ανηλίκων στα ειδικά ταμεία μισθωτών και σε ταμεία Τύπου. Το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση θα αυξάνεται κατά 12 μήνες το χρόνο μέχρι να φτάσει το 55ο έτος της ηλικίας.
- Εργαζόμενες στο δημόσιο τομέα. Με σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών θα εφαρμοστεί η εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στο Δημόσιο από την 1-1-2011 μέχρι και το 2013. Περίπου 140.000 γυναίκες θα συνταξιοδοτηθούν από 5 έως 17 χρόνια αργότερα.
- Δημόσιοι υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται με 35ετία σε ηλικία 58 ετών θα δουν τα όρια ηλικία τους να αυξάνονται κατά ένα εξάμηνο μέχρι το 2013.
- Εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Οσοι εξαιρεθούν από τη νέα λίστα θα δουν τα όρια ηλικίας του να αυξάνονται από πέντε έως επτά χρόνια.

Συνδικάτα: Εκβιάζουν τους εργαζόμενους να δουλέψουν μέχρι τα 70

Για εκβιασμό εις βάρος των εργαζομένων στο ασφαλιστικό καταγγέλλουν την κυβέρνηση οι επιστημονικοί συνεργάτες των συνδικάτων, υπογραμμίζοντας ότι οι διατάξεις του νομοσχεδίου που προωθεί το υπουργείο Εργασίας επιφέρουν μειώσεις στις συντάξεις, οι οποίες φτάνουν ακόμα και το 50%, με έως και 35 συντάξιμα έτη. Σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του ΙΝΕ ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ, Γιώργο Ρωμανιά, «από τη στιγμή που είσαι αναγκασμένος να δουλέψεις 40 χρόνια για να πάρεις καλύτερη σύνταξη, πρακτικά σημαίνει ότι το όριο ηλικίας θα αγγίξει το 70ό έτος».
Σήμερα ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ θα συνεδριάσουν, προκειμένου να καθορίσουν τα επόμενα βήματά τους. Η ΓΣΕΕ με ανακοίνωση της κάνει λόγο για «αντεργατικές και αντιασφαλιστικές ανατροπές βασισμένες στις παλιές χρεοκοπημένες συνταγές μείωσης των συντάξεων και μετάθεση των περισσοτέρων βαρών στις επόμενες γενιές».
«Δεν θα πάρεις σύνταξη ποτέ, εργαζόμενε…» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΔΑΚΕ, ρωτώντας τον πρωθυπουργό: «Πού είναι τα «ΤΡΙΑ ΔΕΝ» για το ασφαλιστικό, κ. Παπανδρέου; Πού είναι οι δεσμεύσεις σας για αναμόρφωση και διεύρυνση του θεσμού του ΕΚΑΣ σε άλλους 300.000 συνταξιούχους; Πού είναι οι δεσμεύσεις σας για επικαιροποίηση και βελτίωση του καθεστώτος των βαρέων και ανθυγιεινών; Πού είναι οι δεσμεύσεις για αύξηση των συντάξεων, τουλάχιστον στο ύψος του πληθωρισμού;”
της Σίσσυς Σταυροπιερράκου, από την εφημερίδα "Απογευματινή", 12/5/2010