Περικοπή 30% στο τμήμα των επικουρικών συντάξεων άνω των 150 ευρώ για τα ελλειμματικά ταμεία προαναγγέλλει μιλώντας στην «Κ.Ε.» ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κουτρουμάνης.
Οι περικοπές θα γίνουν από την 1η Νοεμβρίου. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προχωρεί στη μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης των επικουρικών συντάξεων για όσους βγουν στη σύνταξη από εδώ και στο εξής. Ο κ. Κουτρουμάνης κάνει λόγο για κοινές παροχές προς νέους και παλαιούς συνταξιούχους, κάτι που σημαίνει ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης των επικουρικών συντάξεων για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν από την 1/1/1993 θα μειωθούν στο 20%, επίπεδο που ισχύει και για τους νέους ασφαλισμένους. Αντίστοιχη «σύγκλιση» θα υπάρξει και για το εφάπαξ, ενώ ο κ. Κουτρουμάνης δηλώνει ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στις ημερομηνίες καταβολής των συντάξεων.
Ε Η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι δεν θα θιγούν ξανά οι συνταξιούχοι. Ανακοινώθηκαν όμως και νέες γενναίες περικοπές.
Α Το ασφαλιστικό σύστημα δεν λειτουργεί ως κλειστό, απομονωμένο σύστημα. Επηρεάζεται άμεσα και καθοριστικά από τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας. Διαχειριζόμαστε όλοι, και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, μια πρωτόγνωρη κατάσταση, χωρίς να μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις σε κρίσιμα μεγέθη. Τα ταμεία έχουν μεγάλες απώλειες από το βάθεμα της ύφεσης και την αύξηση της ανεργίας. Οι συνολικές απώλειες που έχουμε το 2011 θα φθάσουν τα 4 δισ. ευρώ, από τα οποία περίπου τα 3 δισ. καλύπτονται από τη μείωση στις δαπάνες κυρίως του φαρμάκου και των άλλων δαπανών υγείας καθώς και την επιχορήγηση που προβλέπεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε άλλες εποχές, η διαφορά του 1 δισ. ευρώ θα καλυπτόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατά κανόνα, με δανεικά. Σήμερα αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει. Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε είναι να μη μειωθούν οι χαμηλές συντάξεις, να μην υπάρξουν γενικές μειώσεις που είναι ακόμα πιο άδικες.
Ε Έχετε προαναγγείλει νέες περικοπές στα επικουρικά ταμεία που αντιμετωπίζουν ελλείμματα. Έχετε καταλήξει στο ύψος των περικοπών; Θα υπάρξουν και νέες μειώσεις στο εφάπαξ;
Α Για τα επικουρικά ταμεία, όπως και για ταμεία που παρέχουν εφάπαξ βοηθήματα, δεν έχει γίνει καμία απολύτως παρέμβαση, ειδικά για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν από το 1993. Πολλά από τα ταμεία αυτά λειτουργούν και απονέμουν παροχές με βάση καταστατικά και κανονισμούς που έγιναν πριν από 30-40 χρόνια. Από τότε μέχρι σήμερα, όμως υπήρξαν σημαντικές αλλαγές. Για παράδειγμα η αναλογία συνταξιούχων - ασφαλισμένων ήταν 1 προς 7 και σήμερα σε ορισμένα ταμεία έχει διαμορφωθεί κάτω από το 1 προς 2. Χωρίς αλλαγές δεν υπάρχει προοπτική για τα επικουρικά ταμεία. Αλλαγές που περιλαμβάνουν και μείωση των συντάξεων, έτσι ώστε να μη φθάσουμε σε 3-4 χρόνια σε αναστολή καταβολής της σύνταξης, όπως συνέβη τα τελευταία χρόνια σε ορισμένα, ευτυχώς μικρά, ταμεία. Οι επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ βοηθήματα για τα ελλειμματικά ταμεία και ειδικότερα για τους παλιούς ασφαλισμένους πρέπει σταδιακά να προσαρμοστούν στα αντίστοιχα επίπεδα που ισχύουν για τους λεγόμενους νέους ασφαλισμένους (από 1/1/1993 και μετά).
Το χρονοδιάγραμμα για το μεταβατικό στάδιο θα εξαρτηθεί από τις αντοχές του κάθε ταμείου.
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να αφήσουμε τους νέους, που καταβάλλουν και υψηλότερες εισφορές, χωρίς συντάξεις και άλλες παροχές, ούτε να μείνουμε θεατές σε ένα πρόβλημα όπως έγινε για πολλά χρόνια και μας οδήγησε στη σημερινή δύσκολη κατάσταση.
Ε Προκύπτουν πολλά ερωτήματα από την απάντησή σας. Κατ' αρχάς θα υπάρξουν νέες μειώσεις για τους ήδη συνταξιούχους;
Α Έχω μιλήσει για μια μεσοσταθμική μείωση ύψους 15%. Θα γίνει στα ελλειμματικά ταμεία άμεσα προκειμένου να εφαρμοστεί από την 1/11.
Ε Πρακτικά, για τον συνταξιούχο τι σημαίνει μεσοσταθμική μείωση 15%; Θα υπάρξουν μεγαλύτερες περικοπές για τα μεγαλύτερα ποσά; Θα προστατευτούν όσοι εισπράττουν τα μικρότερα ποσά;
Α Σε ορισμένα ταμεία θα υπάρχει ένα πλαφόν. Όσοι έχουν σύνταξη κάτω από το αυτό το πλαφόν δεν θα υποστούν περικοπή. Για παράδειγμα, στο ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ προγραμματίζουμε αυτό το πλαφόν να είναι τα 150 ευρώ. Από αυτό το όριο και πάνω θα υπάρχει περικοπή της σύνταξης, η οποία θα γίνεται στο ποσό που υπερβαίνει τα 150 ευρώ.
Ε Και πώς θα υπολογίζεται αυτή η περικοπή;
Α Προσανατολιζόμαστε σε περικοπή 30% για το τμήμα της σύνταξης άνω των 150 ευρώ. Βέβαια ακόμη δεν έχουν ληφθεί οι οριστικές αποφάσεις.
Ε Τι θα ισχύσει σε άλλα ελλειμματικά ταμεία;
Α Αντίστοιχη θα είναι η κατάσταση και στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, στο ταμείο της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, των ΕΛΤΑ και της ΕΥΔΑΠ. Και εκεί η μεσοσταθμική μείωση θα είναι 15%.
Ε Για τους καινούριους συνταξιούχους θα προχωρήσετε σε μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης; Ήδη αναφερθήκατε προηγουμένως σε όσους έχουν ασφαλιστεί πριν από την 1/1/1993...
Α Ο νέος τρόπος υπολογισμού για να πάμε σε μια εξίσωση των παλαιών και των νέων ασφαλισμένων θα γίνει από μια ημερομηνία και μετά. Θα υπάρξει μεταβατική περίοδος, η διάρκεια της οποίας θα εξαρτηθεί από το πρόβλημα του κάθε ταμείου. Πάντως, δεν πρόκειται να υπάρξουν μειώσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης για τα πλεονασματικά ταμεία.
Ε Θα υπάρξει αλλαγή στις ημερομηνίες καταβολής των συντάξεων;
Α Δεν υπάρχουν σενάρια για αλλαγή στον τρόπο καταβολής των συντάξεων, ούτε για περιορισμό σε κατώτερο όριο.
Ε Το συνταξιοδοτικό σύστημα βρίθει στρεβλώσεων και αδικιών. Προχωρούμε όμως σε οριζόντιες περικοπές συντάξεων. Μήπως τελικά αυτές οι στρεβλώσεις είναι αδύνατον να διορθωθούν;
Για παράδειγμα, υπάρχουν συνταξιούχοι με μεγαλύτερες απολαβές από ό,τι είχαν ως εργαζόμενοι.
Α Είμαι από αυτούς που εδώ και 10 χρόνια έλεγαν ότι, εάν δεν αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα των ταμείων, θα υποχρεωθούμε να πάρουμε επώδυνα μέτρα, με δραματική μείωση των παροχών. Ανέλαβα κυβερνητικά καθήκοντα, όταν είχε έρθει η ώρα να πληρώσουμε το λογαριασμό για όσα κάναμε ή δεν κάναμε τα προηγούμενα χρόνια. Προχωρήσαμε άμεσα. Αυτά τα δύο χρόνια έχουν γίνει πράγματα που δεν είχαν γίνει εδώ και 30 χρόνια: Ενιαίο σύστημα ασφάλισης και συνταξιοδότησης με τον νέο ασφαλιστικό νόμο για όλους τους εργαζόμενους, ενοποίηση των κλάδων υγείας των Ταμείων, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ενιαίο κέντρο ελέγχου για την πληρωμή των συντάξεων, ενιαίο κέντρο πιστοποίησης αναπηρίας και πολλά άλλα. Χρόνια προβλήματα και στρεβλώσεις αντιμετωπίζονται, όμως όλα αυτά δεν μπορούν να ολοκληρωθούν από τη μια μέρα στην άλλη.
Η μείωση των συντάξεων αφορά πρώτα και κύρια εκείνους που είχαν ένα προνομιακό καθεστώς συνταξιοδότησης, έτσι ώστε να αποφύγουμε μειώσεις στις χαμηλές συντάξεις.
Ε Πολλοί υποστηρίζουν ότι με τις αλλεπάλληλες περικοπές ακυρώνεται και το τελευταίο ψήγμα ασφαλιστικής συνείδησης. «Γιατί να ασφαλιστώ», θα πει κάποιος, «εάν κάθε τρεις μήνες μειώνεται η σύνταξη ή αυξάνονται τα όρια;».
Α Το γεγονός ότι για πάρα πολλά χρόνια το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα λειτουργούσε σαν να μην υπήρχε αύριο, μας οδήγησε το 2010 στην πιθανότητα κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων. Γεγονός που αποφεύχθηκε λόγω της ψήφισης του νέου ασφαλιστικού νόμου αλλά και της σημαντικής μείωσης των δαπανών καθώς και της αύξησης των εσόδων. Πράγματι, το 2011 είναι ένας ακόμη χρόνος μιας μεγάλης προσπάθειας, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, αλλά αυτό που μπορούμε να εγγυηθούμε είναι ότι οι θυσίες των ασφαλισμένων δεν πάνε χαμένες. Σήμερα τα ασφαλιστικά ταμεία χορηγούν 2.762.000 συντάξεις, δηλαδή ένας στους τέσσερις Ελληνες έχει ως κύριο ή και μοναδικό εισόδημα τη σύνταξή του. Η ασφαλιστική συνείδηση είναι κάτι που πρέπει να ενισχυθεί. Όταν ένας στους τρεις ασφαλισμένους δεν καταβάλλει εισφορές, και αυτό δεν είναι σημερινό φαινόμενο, υπάρχει πρόβλημα. Το Δημόσιο επιχορήγησε τα ταμεία το 2011 με 17,4 δισ. ευρώ. Για να πληρωθούν όμως οι συντάξεις πρέπει όλοι να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας, οι επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες κ.λπ.
Ε Θα υπάρξουν αλλαγές στο καθεστώς των επιχειρησιακών συμβάσεων;
Α Επεξεργαζόμαστε και θα φέρουμε στη Βουλή, έπειτα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, ρυθμίσεις που βελτιώνουν το πλαίσιο. Στόχος μας είναι να διευκολύνουμε τη συλλογική διαπραγμάτευση και στο επίπεδο της επιχείρησης, ειδικότερα όταν υπάρχουν προβλήματα βιωσιμότητάς της.
Συνέντευξη των Μπάμπη Αγρόλαμπου & Θανάση Τσίρου, από την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 2/10/2011
