Τον αλήστου μνήμης μαθηματικό τύπο στην επιλογή αναδόχων στα δημόσια έργα ετοιμάζεται να επαναφέρει, αναμορφωμένο, η κυβέρνηση. Μέσω του μαθηματικού τύπου -που καταργήθηκε επί Νέας Δημοκρατίας το 2005- οι εργολάβοι προσυμφωνούσαν τα αποτελέσματα των διαγωνισμών δημόσιων έργων για αρκετά χρόνια, με τεράστια ζημιά για το Δημόσιο και μεγάλα οφέλη για τους αεριτζήδες και τους αετονύχηδες που συμμετείχαν στο στήσιμο των δημοπρασιών. Όμως, η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών αλλά και αρκετοί ισχυροί εργολήπτες θεωρούν ότι η κατάργησή του οδήγησε σε μεγάλες εκπτώσεις, με αποτέλεσμα να καθυστερούν τα έργα και να ζημιώνεται το Δημόσιο.
Στο σχέδιο νόμου για το νέο σύστημα αναθέσεων στα δημόσια έργα, που έχει -κατά πληροφορίες- δοθεί στα κόμματα της Βουλής, προβλέπονται δύο συστήματα αναθέσεων, το ένα από τα οποία βασίζεται σε μαθηματικό τύπο. Με βάση το συγκεκριμένο σύστημα, οι ενδιαφερόμενοι θα αξιολογούνται κυρίως με βάση τρία κριτήρια: Την έκπτωση επί του προϋπολογισμού (όπως ισχύει σήμερα), το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και το χρονικό διάστημα για το οποίο θα παρέχουν εγγύηση καλής λειτουργίας, π.χ. του κτιρίου ή του οδικού άξονα που δημοπρατείται. Τα τρία κριτήρια θα μπαίνουν σε μαθηματικό τύπο και επικρατέστερος θα είναι αυτός που θα έχει την καλύτερη βαθμολογία.
Όπως είχε συμβεί και όταν καθιερώθηκε από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ο πρώτος μαθηματικός τύπος επιλογής αναδόχου, οι εργολάβοι συμφωνούσαν εκ των προτέρων για το ποιος θα είναι «συμμετέχων» και ποιος «ενδιαφερόμενος». Οι «συμμετέχοντες» απλώς κατέθεταν προσφορές ώστε να καθοδηγήσουν το αποτέλεσμα του διαγωνισμού (με βάση τον μαθηματικό τύπο και με προγράμματα λογισμικού που κυκλοφορούσαν στην αγορά) στον «ενδιαφερόμενο». Εκείνη την εποχή εκτυλίσσονταν σκηνές απείρου κάλλους έξω από τις υπηρεσίες του Δημοσίου: Οι προσφορές καταθέτονταν κατά δεκάδες, ενίοτε γραμμένες από το ίδιο χέρι, ώστε να οδηγηθεί το έργο στον προσυμφωνηθέντα εργολάβο. Υπήρχαν μηχανικοί και εταιρίες-σφραγίδα, που απλώς έβγαζαν 1.000 ευρώ την εβδομάδα μέσω της κατάθεσης προσυμφωνημένων προσφορών.
Βέβαια, οι εποχές έχουν αλλάξει και τα διαθέσιμα χρήματα για δημόσια έργα είναι ελάχιστα. Οπότε, λένε κάποιοι, δεν υπάρχει λόγος να συζητάμε για τον μαθηματικό τύπο. Ειδικά για το νέο σύστημα, που θεωρείται «περισσότερο αξιοκρατικό, επειδή λαμβάνει υπόψη του αρκετούς συντελεστές και όχι μόνο την οικονομική προσφορά, όπως ο προηγούμενος μαθηματικός τύπος». Στο υπουργείο Υποδομών επισημαίνουν ότι δεν είναι το μοναδικό σύστημα επιλογής αναδόχου. Το σχέδιο νόμου προβλέπει και την επιλογή αναδόχου με τη μέθοδο του κατ' αποκοπήν τιμήματος. Οι υποψήφιοι προσφέρουν κατ’ αποκοπήν τιμή, με εγγυημένο το συνολικό κόστος του έργου ή τμημάτων αυτού.
του Φώτη Κόλλια, από την εφημερίδα "Δημοκρατία", 26/9/2011
