Μετά τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προσανατολίζεται σε άμεσα μέτρα, που θα οδηγήσουν στη γενίκευση των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, με μοναδική κόκκινη γραμμή τους μισθούς και τα ημερομίσθια που ορίζει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ).
Στην πρώτη σελίδα της ατζέντας του υπουργείου Εργασίας βρίσκονται τρεις σοβαρές αλλαγές στο ισχύον, από το Δεκέμβριο του 2010, καθεστώς. Η πρώτη αφορά το δραστικό περιορισμό της χρονικής ισχύος της επέκτασης των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Αυτή η αλλαγή -κατ’ απαίτηση της τρόικας- θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην αποδυνάμωση της επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων τόσο μετά την καταγγελία τους όσο και σε επιχειρήσεις που δεν συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις με τα κλαδικά σωματεία των εργαζομένων. Η δεύτερη αφορά την κατάργηση της διαδικασίας υποβολής κοινής αιτιολογικής έκθεσης από τους εργοδότες και τη συλλογική έκφραση των εργαζομένων στο Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας για την κατάρτιση ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης εργασίας. Έτσι η κατάρτιση σύμβασης, που θα προβλέπει χαμηλότερους μισθούς από αυτούς των κλαδικών συμβάσεων, θα γίνεται πλέον με διαδικασίες fast track και χωρίς να δημοσιοποιούνται τα αναλυτικά στοιχεία των επιχειρήσεων. Η τρίτη αλλαγή αφορά τη δυνατότητα να υπογράφουν τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις νέα μορφώματα συλλογικής εκπροσώπησης των εργαζομένων, όπως οι «ενώσεις προσώπων», που ήδη μπορούν να έρθουν σε συμφωνία με τους εργοδότες για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε ετήσια βάση. Έτσι σε επιχειρήσεις όπου δεν λειτουργούν πρωτοβάθμια σωματεία το προσωπικό δεν θα εκπροσωπείται στις διαπραγματεύσεις αναγκαστικά από τα κλαδικά, αλλά ένας μικρός αριθμός εργαζομένων θα μπορεί να προχωρήσει στη σύσταση ενός «εικονικού» συλλογικού οργάνου. Δεδομένου όμως -σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ- ότι σε πολλές επιχειρήσεις ισχύουν ατομικές συμβάσεις εργασίας με μισθούς μικρότερους ακόμη και από αυτούς που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας κινείται στη λογική «μία ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση είναι καλύτερη από την καμία συλλογική σύμβαση».
Από το Δεκέμβριο του 2010 βρίσκονται σε ισχύ μόνον δέκα ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, αριθμός που δεν ικανοποιεί ούτε στο ελάχιστο τους ανθρώπους της τρόικας. Στις 24 Δεκεμβρίου του 2010 η διοίκηση και το πρωτοβάθμιο σωματείο των εργαζομένων στη ΝΕΟΓΑΛ, στη Δράμα, προχώρησαν σε διετή ειδική επιχειρησιακή σύμβαση, που προβλέπει μειώσεις στους μισθούς της τάξης του 9%. Το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου του ΣΕΠΕ γνωμοδότησε αρνητικά, κρίνοντας πως γίνεται καταχρηστική χρήση του νόμου. Στις 11 Απριλίου του 2011 η εταιρεία ΠΑΞΕΚ προχώρησε σε ειδική επιχειρησιακή σύμβαση με το κλαδικό σωματείο των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Καρδίτσας για τους 19 εργαζόμενους του ξενοδοχείου «Κιέρον», με ετήσια διάρκεια, 12% μείωση στους μισθούς και δέσμευση για μη απολύσεις. Στις 13 Μαΐου ειδική επιχειρησιακή σύμβαση υπέγραψαν η διοίκηση και το επιχειρησιακό σωματείο της Θρακών Κονιάματα στον Έβρο. Αφορά 21 εργαζόμενους, που για έναν χρόνο θα παίρνουν 100 ευρώ λιγότερα σε κάθε μισθοδοσία, με ρήτρα μη απολύσεων και μη δανεισμού τους σε άλλες επιχειρήσεις του ίδιου ομίλου. Στις 16 Μαΐου ειδική επιχειρησιακή σύμβαση υπέγραψε η διοίκηση της Ανδρομέδα ΑΤΕΞΕ, στη Ζάκυνθο, με το προσωρινό επιχειρησιακό σωματείο των εργαζομένων της. Το κοινό πόρισμα δεν εξετάστηκε από το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς δεν είχε συσταθεί το σωματείο των εργαζομένων. Στις 17 Μαΐου η διοίκηση και οι εργαζόμενοι της ΕΑΣ Σελίνου, στα Χανιά, υπέγραψαν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση με μειώσεις στους μισθούς κατά 10% για ένα έτος και με ρήτρα μη απολύσεων. Στις 25 του ίδιου μήνα η διοίκηση και οι εργαζόμενοι στην ΕΑΣ Αμυνταίου, στη Φλώρινα, υπέγραψαν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση με μισθούς σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ, για έναν χρόνο και με ρήτρα μη απολύσεων. Στις 31 Μαΐου η διοίκηση και το σωματείο των εργαζομένων της G4S (υπηρεσίες φύλαξης με πανελλαδική δραστηριότητα) υπέγραψαν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση στα επίπεδα της ΕΓΣΣΕ. Αφορά 1.144 εργαζόμενους και θα έχει ισχύ έως τις 31.12.2012.
Στις 24 Ιουνίου η διοίκηση και το σωματείο των εργαζομένων της Sprider, με πανελλαδική δραστηριότητα, υπέγραψαν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση που προβλέπει μειώσεις 17% στο προσωπικό των εμπορικών καταστημάτων και 20% στο προσωπικό των κεντρικών γραφείων της εταιρείας.
Αφορά 1.546 εργαζόμενους. Στις 29 Ιουνίου η διοίκηση και το σωματείο των εργαζομένων της Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ, στη Θεσσαλονίκη, υπέγραψαν διετή ειδική επιχειρησιακή σύμβαση στα επίπεδα της ΕΓΣΣΕ με δέσμευση για διατήρηση 25 θέσεων εργασίας. Στις 5 Αυγούστου η διοίκηση και το επιχειρησιακό σωματείο στη ΧΡΩΤΕΧ Α.Ε., στην Αθήνα, υπέγραψαν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση, που προβλέπει κλιμακωτές μειώσεις στους μισθούς των 221 εργαζομένων από 13% έως και 16%.
του Θεόφιλου Σιχλετίδη, από την εφημερίδα "Μακεδονία", 26/9/2011
