ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝ. ΛΟΒΕΡΔΟΥ
Ακόμα και πενιχρές συντάξεις ασθενών θα παρακρατούνται πλέον συστηματικά προκειμένου να καλυφθούν οι τρύπες του προϋπολογισμού του υπουργείου Υγείας.
Με μια πρωτοφανή απόφαση που υπέγραψε στις 27 Ιουλίου ο υπουργός, Ανδρέας Λοβέρδος, άνοιξε μία ακόμη κερκόπορτα για τη κατάργηση της δημόσιας και δωρεάν υγείας, ορίζοντας ότι στο εξής θα παρακρατείται το 40-80% των συντάξεων όσων νοσηλεύονται σε δημόσια προνοιακά και ψυχιατρικά ιδρύματα ώστε να πληρώνεται μέρος του κόστους νοσηλείας τους.
Η απόφαση δεν εξαιρεί κανέναν. Φαίνεται πως συζητήθηκαν διάφορα εναλλακτικά σενάρια εφαρμογής της, όπως το ενδεχόμενο να παρακρατούνται περισσότερα χρήματα από τους καθηλωμένους ασθενείς, με το σκεπτικό ότι έχουν μεγαλύτερες ανάγκες φροντίδας σε σχέση με τους περιπατητικούς. Τελικά, όμως, αποφασίστηκε η εξής λογιστική διακύμανση:
*Για συντάξεις μέχρι 360 ευρώ θα παρακρατείται το 40%.
*Για συντάξεις 360,01-500 ευρώ θα παρακρατείται το 50%.
*Για συντάξεις 500,01-1.000 ευρώ θα παρακρατείται το 60%.
*Για συντάξεις 1.000,01-1.500 ευρώ θα παρακρατείται το 70%.
*Για συντάξεις από 1.500,01 ευρώ και πάνω θα παρακρατείται το 80%.
«Όταν κάποιος είναι εσώκλειστος και δεν βγαίνει καθόλου έξω, τι να τα κάνει τα 300, 400 ή 1.000 ευρώ;» διερωτάται ο Γ. Κατριβάνος, γενικός γραμματέας Πρόνοιας του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όταν του ζητάμε να εξηγήσει το σκεπτικό της απόφασης. «Τι έξοδα έχουν που δεν τους τα καλύπτει το νοσοκομείο ή το ίδρυμα; Κι αν έχουν κάποια έξοδα, εμείς δεν θέλουμε να τους παίρνουμε τη σύνταξη, αλλά να καλύψουμε κάποιες ανάγκες τους. Μπορεί να χρειάζονται πάνες ή αποκλειστικές νοσοκόμες, για τις οποίες άλλωστε θα πλήρωναν αν έμπαιναν ως ιδιώτες σε ένα νοσοκομείο».
Το βασικό επιχείρημα του υπουργείου, όμως, είναι άλλο. «Παρατηρείται ένα μεγάλο πρόβλημα της κοινωνίας: Πολλούς ανθρώπους που θα μπορούσαν να συντηρηθούν στα σπίτια και κοντά στις οικογένειές τους, τους στέλνουν σε ιδρύματα και κρατάνε τη σύνταξη, τα προνοιακά επιδόματα και όλα τα δικαιώματα που μπορεί να έχουν. Επρεπε να πάρουμε κάποιο μέτρο γιατί όσο συντηρούνται από εμάς έχουν ένα τεράστιο κόστος».
Ο Γ. Κατριβάνος διαβεβαιώνει πως η παρακράτηση των συντάξεων από τις οικογένειες, με εισαγγελική εντολή, αποτελεί κανόνα. «Αν, όμως, ο στόχος ήταν να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο υπάρχουν εργαλεία» αντιτείνει ο Γιώργος Αστρινάκης, διευθυντής του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. «Οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο και να ζητήσουν αλλαγή του διαχειριστή ώστε οι συντάξεις που εισπράττονται να καταλήγουν για την κάλυψη αναγκών του ασθενούς. Οι δικές μας υπηρεσίες το κάνουν αυτό και έχουν πετύχει αποτελέσματα» δηλώνει.
Ο Γ. Αστρινάκης εξηγεί ότι η πρόθεση του υπουργείου να βάλει χέρι στις συντάξεις των ασθενών διαφάνηκε πριν από περίπου ένα μήνα, όταν είδαν ότι στα στατιστικά στοιχεία που ζήτησε το υπουργείο από όλες τις μονάδες ψυχικής υγείας συμπεριλαμβάνονταν ερωτήματα για τις συντάξεις και τα επιδόματά τους. «Οι υπηρεσίες μάς έδωσαν αυτά τα στοιχεία. Αυτό που διαπιστώνω εγώ εμπειρικά είναι ότι μια μεγάλη πλειοψηφία είναι άποροι, χωρίς κανένα εισόδημα. Υπάρχουν κάποιοι με συντάξεις (π.χ. από κάποιον γονιό), συνήθως της τάξης των 400-500 ευρώ ή στην καλύτερη περίπτωση των 700-800 ευρώ». Από τους περίπου 450 νοσηλευόμενους του Δρομοκαΐτειου, περίπου 100 διαμένουν σε διαμερίσματα και ξενώνες (δομές δημοσίου δικαίου) και εισπράττουν το προνοιακό επίδομα 500 ευρώ το δίμηνο, που προβλέπεται για χρόνια πάσχοντες. «Οσοι ζουν μέσα στα νοσοκομεία δεν παίρνουν καν το επίδομα και επαιτούν κιόλας για έναν καφέ κι ένα πακέτο τσιγάρα» καταλήγει ο Γ. Αστρινάκης.
«Είναι ένα πολύ άδικο μέτρο. Παίρνουν τα παπούτσια από τους ξυπόλητους» λέει η Λένα Νομίδου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ), που εκπροσωπεί τους πάσχοντες και τις οικογένειές τους. Οπως εξηγεί, τα ελάχιστα εισοδήματα των ψυχικά ασθενών είναι το μόνο που τους απομένει, ενώ χρειάζεται να τσοντάρουν και οι οικογένειες για να τους εξασφαλίσουν βασικές καθημερινές ανάγκες που τους δίνουν μια αίσθηση ελάχιστης ασφάλειας.
«Η θεραπευτική λογική έχει καταργηθεί» διαπιστώνει και ο Γ. Αστρινάκης. «Εχει επιβληθεί η διοικητική λογική οικονομίστικου τύπου και καταργούν εν μια νυκτί όλες τις θεραπευτικές προσπάθειες που έχουν γίνει επί 30 χρόνια -έστω αυτές τις στρεβλές που έχουν γίνει. Πιστεύω ότι θα είναι δεινή πλέον η θέση του ψυχικά πάσχοντος από εδώ και μπρος, πολύ χειρότερη απ' ό,τι ήταν μέχρι σήμερα».
«Ανοίγει ένας άσχημος δρόμος»
Την επέκταση του μέτρου της παρακράτησης συντάξεων νοσηλευόμενων και σε κλειστές δομές ιδιωτικού δικαίου φαίνεται πως ετοιμάζει το υπουργείο Υγείας, αφού ήδη το συζητά με εκπροσώπους τους.
Η επέκταση ουσιαστικά θα αφορά τις δομές που αναπτύχθηκαν την τελευταία 20ετία στο πλαίσιο της αποασυλοποίησης και της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Οι διοικήσεις τους, όμως, αντιδρούν, αφού -σε αντίθεση με τους έγκλειστους των δημόσιων ψυχιατρείων- είναι σε θέση να διαπραγματευτούν. «Φέραμε αντιρρήσεις κυρίως για νομικούς λόγους, γιατί είναι τελείως διαφορετικό να παρακρατεί συντάξεις ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και χρειάζεται ένα σαφέστατο πλαίσιο που δεν υπάρχει σήμερα» εξηγεί ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του δικτύου φορέων ψυχικής υγείας «Αργώς». «Εμείς αντιπροτείναμε να αυξηθεί ή ακόμη και να διπλασιαστεί η εισφορά των ασφαλιστικών ταμείων (35 ευρώ τη μέρα για κάθε ασθενή, στα οποία περιλαμβάνεται και η φαρμακευτική περίθαλψη). Οι παροχές υγείας είναι δικαίωμα και αυτών των ασθενών και πρέπει να καλύπτονται από τα ταμεία, όπως καλύπτεται αν κάποιος πάθει ένα ατύχημα και νοσηλευτεί για καιρό, που δεν του ζητάνε τη σύνταξή του. Προφανώς, το σκεπτικό του υπουργείου είναι ότι η ψυχική υγεία και η πρόνοια είναι οι μόνοι τομείς που έχουν διά βίου νοσηλεία. Αν δούμε, όμως, να επεκτείνεται η παρακράτηση συντάξεων και στις ιδιωτικές δομές, θα ανοίξει ένας άσχημος δρόμος».
