ΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ - «ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ» ΟΙ ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΑΤΟΥ
Με ατομικές συμβάσεις εργασίας απασχολούνται και αμείβονται οι εννέα στους δέκα εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα μετά την «εξαφάνιση» των κλαδικών συμβάσεων εργασίας και την επικράτηση των συμφωνιών σε επίπεδο επιχείρησης, ενώ 922.897 προσλήφθηκαν φέτος με μειωμένα ωράρια και αντίστοιχα μειωμένους μισθούς.
Την ολική ανατροπή στην αγορά εργασίας - και εμμέσως στους όρους αμοιβής και απασχόλησης- αποκαλύπτουν τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το είδος και τον αριθμό των συλλογικών συμβάσεων που υπογράφηκαν το 2015, καθώς και τις προσλήψεις οι οποίες έγιναν.
ΟΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Με βάση τα στοιχεία, από τον Ιανουάριο έως και το Δεκέμβριο, υπογράφηκαν 243 επιχειρησιακές και μόνο 12 κλαδικές και 7 τοπικές συλλογικές συμβάσεις. Και οι περισσότερες από αυτές προέβλεψαν την παράταση ισχύος σειράς κανονιστικών όρων με «αντάλλαγμα» είτε τη διατήρηση των χαμηλών έως 47% μισθών (με «οδηγό» τα νομοθετικά καθορισμένα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και χωρίς το επίδομα γάμου σε αρκετές περιπτώσεις) είτε το «πάγωμα» των αποδοχών για τα επόμενα δύο ή και τρία χρόνια στα επίπεδα που είχαν «πέσει» από το 2012 και μετά.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι από τις επιχειρησιακές που υπογράφηκαν φέτος, 104.623 εργαζόμενοι εξασφάλισαν ότι δεν θα μειωθούν κι άλλο οι αποδοχές τους, ενώ για 9.456 έγιναν νέες μειώσεις από 3% έως και 30% (μόνο πέντε επιχειρησιακές συμβάσεις που «καλύπτουν» συνολικά 1.009 εργαζόμενους έδωσαν αυξήσεις). «Το πολύ έως το 10% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα καλύπτονται πλέον από συλλογικές συμβάσεις κάθε είδους», υπογραμμίζει στην «Ημερησία» ο οικονομολόγος και στέλεχος του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας Χρ. Ιωάννου. Σε αντίθεση με το 40% που ήταν το 2013 (Εκθεση της ΟΚΕ) και το 100% που ήταν την περίοδο πριν από το... 2009, όπως φαίνεται στα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
ΟΙ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ
Παράλληλα με την καταβολή χαμηλότερων αμοιβών και επιδομάτων μέσω των ατομικών συμβάσεων, το 2015 αντικαταστάθηκαν παλαιοί - «ακριβότεροι» εργαζόμενοι με νέους χαμηλά αμειβόμενους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Εργάνης», σε σύνολο 1.667.024 προσλήψεων που έγιναν στον ιδιωτικό τομέα, οι 922.897 ήταν για εργασία λίγες ώρες την ημέρα (622.653 με καθεστώς μερικής απασχόλησης και μισό μισθό) ή για λίγες ημέρες την εβδομάδα (300.244 με καθεστώς «εκ περιτροπής» εργασίας).
Ο αυξημένος αριθμός των νέων προσλήψεων, σε ποσοστό 55% με «ευέλικτες» συμβάσεις, σε συνδυασμό με τις 1.575.150 απολύσεις και οικειοθελείς αποχωρήσεις, σύμφωνα με τον Χρ. Ιωάννου, έχει ως αποτέλεσμα το 50% των εργαζομένων που βρίσκεται σήμερα στην αγορά εργασίας να μη διατηρεί κανένα από τα... υπολειπόμενα «κεκτημένα» των κλαδικών συμβάσεων, τα οποία διατηρούν μόνο όσοι «παλαιοί» εργαζόμενοι δεν έχουν αποδεχθεί, μέσω των ατομικών συμβάσεων, αλλαγή των όρων εργασίας τους.
ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Η επαναρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με «οδηγό» τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε., θα τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς αμέσως μετά το Ασφαλιστικό και μέσα στο νέο «τοπίο» που έχει διαμορφωθεί. Στα «ανοικτά», με βάση το 3ο Μνημόνιο που έχει υπογράψει η κυβέρνηση, θέματα περιλαμβάνονται η αλλαγή του νόμου για τις συλλογικές συμβάσεις (τρόπος καθορισμού κατώτατου μισθού, προϋποθέσεις για την υποχρεωτικότητα ισχύος της ΕΓΣΣΕ και την επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων), τις ομαδικές απολύσεις (κατάργηση υπουργικού «βέτο») τον απεργιακό νόμο (αυστηρότεροι όροι για τη λήψη αποφάσεων και το χρόνο προειδοποίησης) και τα προνόμια των συνδικαλιστών.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Από τις 12 Νοεμβρίου του 2012 ισχύουν τα χαμηλότερα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων (-22% και -32% για τους νέους ηλικίας έως 25 ετών) η υπερίσχυση των ατομικών και επιχειρησιακών συμβάσεων, το «πάγωμα» των πολυετιών και του δικαιώματος για επιπλέον αποζημίωση, η τρίμηνη μετενέργεια των συμβάσεων και η κατάργηση έξτρα αμοιβών από επιδόματα (αν δεν υπογραφούν νέες συμφωνίες καταβάλλονται μόνο τα επιδόματα ωρίμασης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας), αυστηρότερο καθεστώς για τη διαιτησία, μικρότερες αποζημιώσεις σε περίπτωση προειδοποίησης και ελαστικό ωράριο σε εξαήμερη βάση με τήρηση του 40ώρου.
• Από το 2013 έχει νομοθετηθεί (ν. 4172/13) ο νέος «μηχανισμός» καθορισμού ενός κατώτατου μισθού και ημερομισθίου από την εκάστοτε κυβέρνηση ύστερα από διαβούλευση και με βάση την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τα επίπεδα παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, απασχόλησης κ.ά. και σε σχέση με το κόστος ζωής. Ο σχετικός νόμος, αν δεν αλλάξει, θα ισχύσει μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και όχι πριν από την 1/1/2017.
Εφημερίδα "Ημερησία", 24/12/2015
