του Δρ. Ράλλη Γκέκα*
Στην πρόσφατη έκθεση – επιθεώρηση του, (Ιούνιος 2014), που αποτελείται από ένα σώμα κειμένων 226 σελίδων, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δεν ήταν δυνατό να μη συμπεριλάβει και τα αποτελέσματα της οικονομικής διαχείρισης, αλλά και τις «προτροπές» για την οικονομική πολιτική των δήμων.
Είναι προφανές ότι οι προβλέψεις του ΔΝΤ δεν είναι θέσφατο. Όπως όλοι γνωρίζουμε και έχουν παραδεχθεί και οι ίδιοι άλλωστε, η επιβεβαίωση των προβλέψεων τους είναι μάλλον η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Παρόλα αυτά, η έκθεση του ΔΝΤ έχει ενδιαφέρον όχι μόνο γιατί προέρχεται από έναν από τους βασικούς δανειστές της χώρας, αλλά κυρίως γιατί προδιαγράφει τις πιέσεις που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι ελληνικοί δήμοι στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναφέρεται στην έκθεση σε περισσότερα από 22 σημεία. Στο σημείωμα αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να ιεραρχηθούν τα σημαντικότερα από αυτά. Τρία, κατά τη γνώμη μου, είναι τα βασικά σημεία που θα απασχολήσουν τους δήμους το αμέσως επόμενο διάστημα, και σχετίζονται με την έκθεση του ΔΝΤ.
1. Οικονομικός Έλεγχος
Γίνεται εκτενέστατη αναφορά στην προετοιμασία και στους ελέγχους των δημοτικών προϋπολογισμών. Παρατίθενται μάλιστα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι δήμοι της χώρας, παρουσιάζουν, σε μακροοικονομικό επίπεδο, πλεόνασμα εδώ και πολλά χρόνια (σελ. 46). Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι στη σελίδα 104 της έκθεσης, αναφέρεται ότι τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί για τον έλεγχο των προϋπολογισμών της γενικής κυβέρνησης αποτελούν την πρώτη φάση και αναμένεται από τον Οκτώβριο του 2014, δεύτερη φάση μέτρων, με «δομικές συγκριτικές αξιολογήσεις» και ευθυγράμμιση με διεθνείς καλές πρακτικές.
Όπως και ο τελευταίος πρωτοετής σπουδαστής της ΑΣΟΕΕ γνωρίζει, σε ένα σύστημα αξιολόγησης υπάρχουν ποινές και επιβραβεύσεις, κάτι που επιβεβαιώνεται και από όλη τη διεθνή θεωρητική και εμπειρική βιβλιογραφία. Οι δήμοι της χώρας όχι μόνο αποτελούν την «άσπρη τρύπα» του δημοσιονομικού προϋπολογισμού, αλλά με την οικονομική τους πολιτική έχουν αποδείξει ότι, σε περίπτωση που αντίστοιχη πολιτική εφάρμοζε και το κεντρικό κράτος, σήμερα δεν θα είχαμε ούτε δημοσιονομική κρίση, ούτε θα γινόταν συζήτηση για χρηματοδοτικό κενό και μνημόνια. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται είναι όχι επιπλέον περιορισμοί στη διαχειριστική αυτονομία των δήμων, αλλά μεγαλύτερη έκφραση εμπιστοσύνης προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, έτσι ώστε οι δήμοι να έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και να συμβάλλουν στην επανεκκίνηση της ανάπτυξης.
2. Ιδιωτικοποίηση ακίνητης περιουσίας
Στο κεφάλαιο ιδιωτικοποιήσεις και στο γενικό τίτλο «real estate» (σελ 86 της έκθεσης) αναφέρεται ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μία μεταρρύθμιση που θα διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση της ακίνητης περιουσίας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Η αναφορά αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των δήμων αποτελεί βασικό στόχο του οδικού χάρτη της Task Force. Η ειδοποιός διαφορά βέβαια, συνίσταται στο ότι είναι άλλο θέμα η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και εντελώς διαφορετικό η ιδιωτικοποίηση ή το (ξε)πούλημα της. Σε όλες τις χώρες του κόσμου η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των δήμων αποτελεί ένα πολυπαραμετρικό σύστημα που εμπεριέχει πολιτικές όπως είναι η δημιουργία κοινωνικών, πολιτιστικών, αναπτυξιακών και πολεοδομικών υποδομών. Η ιδιωτικοποίηση αποτελεί έναν μόνο παράγοντα. Η στάθμιση του παράγοντα ιδιωτικοποίηση, στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των δήμων επηρεάζεται, αν όχι καθορίζεται, από την κατάσταση της αγοράς ακινήτων. Σε μία χώρα που η αγορά ακινήτων έχει καταρρεύσει, η εμμονή σε ιδιωτικοποιήσεις ως το μόνο εργαλείο αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας των δήμων αποτελεί, στην καλύτερη περίπτωση, αδιόρθωτο δογματισμό.
Αξιολόγηση προσωπικού
Στην σελίδα 160 και κάτω από τον γενικό τίτλο «προώθηση της αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα, της κινητικότητας και της εξόδου», αναφέρεται ότι οι δήμοι, οι περιφέρειες και οι αποκεντρωμένες διοικήσεις θα πρέπει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014 να έχουν ολοκληρώσει το staffing plan τους.
Όλοι γνωρίζουμε ότι staffing plan δεν σημαίνει μία απλή καταγραφή προσωπικού. Οι ανησυχίες που εκφράστηκαν στην τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ για τον τρόπο και το timing της αξιολόγησης του προσωπικού είναι χαρακτηριστικές. Δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση χωρίς να έχει στόχο, μεθοδολογία, σύστημα διοίκησης ανθρωπίνων πόρων και κυρίως με την δαμόκλεια σπάθη της διαθεσιμότητας να υπερίπταται πάνω από τα κεφάλια αιρετών και εργαζομένων.
*Ο Ράλλης Γκέκας είναι πρώην Διευθύνων Σύμβουλος ΕΕΤΑΑ
http://www.localit.gr/, 13/6/2014
