Οι διαδικασίες για πιλοτική εφαρμογή του γερμανικού δυαδικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχουν ήδη ξεκινήσει.
Το ελληνικό και το γερμανικό υπουργείο Παιδείας έχουν αποφασίσει να συνεργαστούν στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Βάση για αυτή την συνεργασία είναι σχετικό μνημόνιο ανάμεσα σε έξι κράτη-μέλη της ΕΕ το Δεκέμβριο του 2012, που στην ουσία αφορούσε την υιοθέτηση είτε ολόκληρου είτε τμημάτων του γερμανικού δυαδικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Στα πλαίσια αυτής της εκπαίδευσης, που διαρκεί ανάλογα με το επάγγελμα και το σχολικό απολυτήριο από δύο ως και τρεισήμισι χρόνια, ο νέος των 15 ετών και άνω αφιερώνει 70% του χρόνου μαθητείας στην πρακτική εξάσκηση εντός της επιχείρησης και 30% στην απόκτηση θεωρητικών γνώσεων στις δημόσιες επαγγελματικές σχολές. Σε όλο το διάστημα της εκπαίδευσης οι μαθητευόμενοι αμείβονται από τους εργοδότες στη βάση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Ένα πρώτο πιλοτικό μοντέλο που αφορά τον τομέα του τουρισμού ξεκινά το φθινόπωρο στην Αθήνα και στο Ηράκλειο. Η επέκταση και σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας εξετάστηκε σε πρόσφατο συνέδριο στη Θεσσαλονίκη στα πλαίσια της ελληνογερμανικής συνεργασίας για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε επίπεδο δήμων.
Οι προϋποθέσεις
Μια μορφή επαγγελματικής εκπαίδευσης που κατά κάποιο τρόπο μοιάζει με το γερμανικό μοντέλο υπάρχει και στην Ελλάδα. Πρόκειται για τις Επαγγελματικές Σχολές του ΟΑΕΔ, όπου φοιτούν κατά μέσο όρο 10.000 μαθητές ηλικίας 16 ως 23 ετών. Στο διάστημα της φοίτησης που διαρκεί δύο χρόνια οι μαθητές μπορούν να εκπαιδευτούν σε 36 διαφορετικά επαγγέλματα. Τέσσερις ημέρες την εβδομάδα οι μαθητές ασκούνται πρακτικά σε επιχειρήσεις του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα και μία μέρα έχουν θεωρητικά μαθήματα σε σχολείο.
Το μοντέλο αυτό δεν επιφέρει όμως τα αποτελέσματα του δυτικοευρωπαϊκού, το οποίοείναι άμεσα προσανατολισμένο στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Αυτό επιτυγχάνεται με το συντονισμό των επιχειρηματικών ενώσεων, των συνδικάτων και του κράτους. Σε στενή συνεργασία οι τρεις κοινωνικοί εταίροι εξετάζουν τις ανάγκες της οικονομίας και διασφαλίζουν ότι τόσο η μάθηση των επαγγελμάτων όσο και η δημιουργία νέων επαγγελματικών κλάδων θα ανταποκρίνεται κάθε φορά στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος και στην Ελλάδα, λέει η γενική διευθύντρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στον ΟΑΕΔ, Αθανασία Θεοδωρίδου.
«Το σημαντικότερο σημείο είναι ότι θέλουμε να αναπτύξουμε περισσότερο τη σχέση μας με τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων. Πρέπει από κοινού να δούμε τα προγράμματα σπουδών, να προκύψουν βελτιώσεις πάνω σε αυτά, έτσι ώστε να ταιριάζουν καλύτερα σε αυτά που έχει ανάγκη η αγορά. Αλλά εδώ βέβαια είναι αναγκαίο να συμμετέχει και το υπουργείο Παιδείας γιατί χρειαζόμαστε τυπικά την έγκριση του όταν πρόκειται για αλλαγές στα προγράμματα σπουδών», σημειώνει η Αθ. Θεοδωρίδου.
Το σκεπτικό, όπως έχει διαμορφωθεί ως αυτή τη στιγμή, είναι να διατηρηθούν οι 51 Επαγγελματικές Σχολές του ΟΑΕΔ, αλλά να αλλάξει το περιεχόμενο της επαγγελματικής μαθητείας κατά το γερμανικό πρότυπο. Με μια τέτοια αλλαγή φαίνεται να συμφωνεί και το υπουργείο Παιδείας.
Η προϊστάμενη της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθηνά Πλέσσα-Παπαδάκη επισημαίνει ότι «φυσικά κανείς δεν μπορεί να κρίνει αν αυτή τη στιγμή το μοντέλο αυτό είναι καλύτερο από το δικό μας, που συνδέει την επαγγελματική κατάρτιση με μια γενική παιδεία. Γι’ αυτό είπαμε ότι θα ξεκινήσουμε πιλοτικά με την εφαρμογή του δυαδικού συστήματος στην Ελλάδα και θα αποφασίσουμε κατόπιν αν θα πρέπει να εφαρμοστεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο».
Το ζητούμενο για την αλλαγή δεν είναι η χρηματοδότηση
Η χρηματοδότηση πάντως για την αλλαγή του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι εξασφαλισμένη, δηλώνει η Εύα Βίτχοφ από το Διεθνές Γραφείο του γερμανικού υπουργείου Παιδείας. «Το ζητούμενο είναι η δημιουργία επαγγελματικών σχολών. Για αυτή την υπόθεση διατίθενται τόσο οικονομικά κονδύλια από τη Γερμανία όσο και από τα διαρθρωτικά προγράμματα της ΕΕ. Βρισκόμαστε σε στενή επαφή με την ελληνική πλευρά και εξετάζουμε πως μπορούν να αξιοποιηθούν αυτά τα κονδύλια και ποιες θα μπορούσαν να είναι οι πρωτοβουλίες που θα ήταν προς όφελος και των δύο πλευρών», υπογραμμίζει η κ. Βίτχοφ.
Στην προκειμένη περίπτωση το θέμα της χρηματοδότησης δεν είναι μάλλον το πιο σημαντικό, αλλά το να πεισθούν οι κοινωνικοί εταίροι, πχ. τα συνδικάτα. Αν και είναι υπέρ της λειτουργίας του δυαδικού συστήματος εκπαίδευσης, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Τσαραμπουλίδης εκφράζει αμφιβολίες κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί σε καιρούς οικονομικής κρίσης. Όπως εξηγεί, «ακόμη και στις περιπτώσεις που κάποιοι εργοδότες προσλαμβάνουν μαθητευόμενους εργαζόμενους, απολύουν παρανόμως μόνιμο προσωπικό. Έχουμε λοιπόν μια στρεβλή κατάσταση. Υπό αυτή την έννοια και επειδή δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί στη χώρα μας θεωρώ ότι το δυαδικό σύστημα σε αυτή την περίοδο που διανύουμε της κρίσης δεν μπορεί να έχει επιτυχή αποτελέσματα».
Οι ενδοιασμοί που εκφράζονται εδώ σχετίζονται με την ελληνική πραγματικότητα, όπου συνήθως οι μαθητευόμενοι αντιμετωπίζονται στις επιχειρήσεις ως εργαζόμενοι και όχι ως νέοι που μαθαίνουν μια «τέχνη». Για να αλλάξει αυτή η νοοτροπία θα χρειαστεί μάλλον περισσότερη δουλειά από τις αλλαγές στις Επαγγελματικές Σχολές.
Παναγιώτης Κουπαράνης
Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής
http://halandripedia.blogspot.gr/, 29/6/2013
