Δημοσιεύθηκε τις περασμένες μέρες μια έρευνα με χαρακτηριστικό τίτλο “κύμα φυγής από τα ιδιωτικά σχολεία” προς τα δημόσια. Τα στοιχεία που αναφέρονται είναι ενδιαφέροντα. Εκτιμάται ότι οι εγγραφές στις εισαγωγικές τάξεις των ιδιωτικών σχολείων θα είναι κατά 25% μειωμένες, ενώ θα μειωθούν και τα τμήματα ανά τάξη. Σήμερα υπολογίζονται περίπου στους 95.000 οι μαθητές που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία, δηλαδή το 7% του μαθητικού δυναμικού της χώρας.
Είναι φανερό ότι ένα τέτοιο κύμα φυγής μαθητών προς την δημόσια εκπαίδευση δεν ήταν απρόβλεπτο. Το υπουργείο Παιδείας όφειλε να το έχει λάβει υπόψη του, γιατί προφανώς θα επηρεάσει καταστάσεις στην δημόσια εκπαίδευση.
Άλλωστε δείγματα μιας τέτοιας εξέλιξης υπήρχαν και φέτος, με μαθητές ιδιωτικών σχολείων που λόγω της επιδείνωσης των οικογενειακών οικονομικών δεδομένων, αναγκάσθηκαν να συνεχίσουν στο δημόσιο σχολείο της περιοχής τους.
Οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων αντιλαμβανόμενοι έγκαιρα την κατάσταση, ζήτησαν την οικονομική στήριξη της ιδιωτικής εκπαίδευσης από τις δημόσιες(!) δαπάνες για την παιδεία, με την δικαιολογία ότι χάρη στην ιδιωτική εκπαίδευση, το κράτος γλιτώνει το κόστος των παιδιών που αλλιώς θα πήγαιναν στα δημόσια σχολεία…!
Πολύ περισσότερο λοιπόν αυτή η τάση θα ενταθεί τη νέα σχολική χρονιά, αφού οικονομική κρίση έχει επιδεινωθεί από την ακολουθούμενη πολιτική και έχει ήδη πλήξει ακόμη περισσότερες μικρομεσαίες οικονομικά οικογένειες με ραγδαίες επιπτώσεις στη ζωή τους. Αποτέλεσμα αυτών είναι να αλλάζουν προτεραιότητες και στόχοι ακόμα και για τα “αγιότερα”, τον προγραμματισμό των σπουδών των παιδιών, σε όσους φυσικά είχαν αυτή την επιλογή.
Η δημόσια εκπαίδευση και πως επηρεάζεται
Ως γνωστό το υπουργείο Παιδείας στα πλαίσια των περικοπών, για να πιάσει τους οικονομικούς στόχους του μνημονίου, επέβαλλε γενικευμένα συγχωνεύσεις σχολείων με κριτήρια κυρίως αριθμητικά.
Οι συγχωνεύσεις αυτές θα ισχύσουν από την επόμενη χρονιά, ενώ ταυτόχρονα και η συνολική λογική διαχείρισης, λειτουργίας και προγραμμάτων όλων των υπολοίπων σχολείων, έγινε με βάση τον φετινό αριθμό μαθητών ανά σχολείο και τάξη, χωρίς όμως να προβλεφθεί –από αμέλεια(;)- η διαρροή μαθητών από τα ιδιωτικά προς τα δημόσια (λόγω της οικονομικής διαρροής των οικογενειών τους).
Αυτό βέβαια σε πολλές περιπτώσεις σημαίνει ότι οι ανώτατοι θεσμοθετημένοι αριθμοί παιδιών ανά τάξη και οι ποσοστώσεις που επικαλείται το υπουργείο (+10%), μπαίνουν εκ των πραγμάτων σε αμφισβήτηση, αφού εάν σε ένα τμήμα με 25-26 παιδιά, έρθουν 2 ή 3 παιδιά επιπλέον, αλλάζουν αναγκαστικά όλα τα ισχύοντα δεδομένα.
Αντίστοιχες περιπτώσεις νέων μαθητών στα δημόσια σχολεία, ανά τμήμα και τάξη, προερχόμενων από ιδιωτικά σχολεία, είχε παρατηρηθεί και στην αρχή αυτής της χρονιάς, χωρίς να αναδειχθεί επαρκώς -και από εκπαιδευτικούς και από γονείς- σαν φαινόμενο που σταδιακά όλο και θα διευρυνόταν και το οποίο θα μπορούσε να αλλοιώσει ολόκληρη την αριθμητική σύνθεση ενός σχολείου.
Όπως είναι λογικό σοβαρότερη αύξηση μαθητών στα δημόσια σχολεία θα σημειωθεί στις πρώτες τάξεις κάθε βαθμίδας (α' Δημοτικού και α' Γυμνασίου), με νούμερα που σε ορισμένες περιπτώσεις θα ανατρέπουν ραγδαία τα έως τώρα δεδομένα, ακόμα και για τα πιο "προνομιούχα" δημόσια σχολεία.
Και είναι λογικό το ερώτημα, αν ξεκινά τον προσεχή Σεπτέμβρη η α' δημοτικού με τον ανώτατο προβλεπόμενο αριθμό μαθητών, τότε στα προσεχή χρόνια και με αυτές τις εξελίξεις σε τι ύψος θα φθάσει ; Όταν όλα κινούνται στο όριο, το οποίο είναι ήδη υψηλό, τότε το ξεπέρασμά του μοιάζει αναμενόμενο.
Αλλά ακόμη κι αν τυπικά τηρηθεί, και διατηρηθεί από εκπαιδευτικούς με ευαισθησία και επιμονή το όριο των 25 μαθητών, δεν θα μοιάζει καθόλου απίθανο να δημιουργηθούν μαθητές "γυρολόγοι" οι οποίοι ερχόμενοι από κάποιο ιδιωτικό, θα αναζητούν σχολείο να φοιτήσουν, όχι πλέον στη γειτονιά τους, αλλά οπουδήποτε υπάρχει έστω ένα κενό σε τάξη.
Ελλοχεύει δηλαδή ο κίνδυνος τα παιδιά που θα φύγουν από ένα ιδιωτικό σχολείο, να πληγούν διπλά. Και να αναγκαστούν λόγω οικονομικών δυσκολιών να φύγουν από το σχολείο τους και να μην βρίσκουν θέση στο δημόσιο.
Και το υπουργείο Παιδείας μπροστά σε αυτά τι λύσεις επεξεργάζεται; Την αύξηση των μαθητών ανά τμήμα; Την μεταφορά μαθητών σε άλλες περιοχές και άλλους δήμους πιθανόν, που θα υπάρχουν διαθέσιμα κενά; Θα ρίξει το μπαλάκι απευθείας στους δήμους, αφού τώρα θα έχουν και αυτή την ευθύνη;
Είναι σημαντικό να υπάρξει άμεσα -από γονείς και εκπαιδευτικούς- κατά την περίοδο των εγγραφών, μια αποτύπωση και αξιολόγηση για το που και πόσο αλλάζουν τα πληθυσμιακά δεδομένα των μαθητών στις τάξεις, ώστε να δοθούν έγκαιρα λύσεις με πραγματικά παιδαγωγικά κριτήρια και όχι αριθμητικά. Ειδικά στα υπό συγχώνευση σχολεία, η διερεύνηση αυτή αποτελεί αμεσότερη ανάγκη, πριν γίνει η "ανάμιξη" των παιδιών (που συνήθως είναι σε οριακό αριθμητικό σημείο).
Να διασφαλιστεί η συνέχιση όλων των σχολείων που ήδη λειτουργούν-καμιά σκέψη για νέες συγχώνευση και περικοπές. Να αξιοποιηθούν παραγωγικά και για να λειτουργούν για τους μαθητές όλες οι σχολικές κτιριακές εγκαταστάσεις και όχι να αναζητούνται λύσεις στέγασης γραφείων των υπηρεσιών εκπαίδευσης, για εξοικονόμηση πόρων.
Να μην σταματήσει στο όνομα των μίζερων "οικονομικών κινδύνων και δυσκολιών" η δημιουργία νέων και η επέκταση παλιών σχολείων. Δεν σταμάτησαν οι ανάγκες για μόρφωση, ούτε ξαφνικά λιγοστέψαμε.
Η ψυχολογική και παιδαγωγική διάσταση
Η αλλαγή για ένα παιδί σχολείου είναι φυσικά, εκτός των άλλων, κυρίως ένα θέμα παιδαγωγικής σημασίας, αφού εισέρχονται και θα εισέρχονται, στα μέσα μιας εκπαιδευτικής βαθμίδας, μαθητές με διαφορετικούς ρυθμούς και πρότυπα μάθησης.
Πόσο αυτό επηρεάζει -θετικά ή αρνητικά- την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και την ψυχολογία των παιδιών, ατομικά και συλλογικά; Τι νέο προσδίδει, αλλά και πόσο καιρό χρειάζεται για να υπάρξει αρμονική αφομοίωση;
Είναι επιπλέον και θέμα αποδοχής, κοινωνικής κατανόησης και αλληλοσυνεργασίας για μικρούς και μεγάλους, αφού μπορούν αυθόρμητα να δημιουργηθούν τάσεις διαχωρισμού του είδους τι θέλουν -οι νεοφερμένοι- και μας χαλάνε την ισορροπία.
Είναι βέβαια και μια ευθύνη όλων όσων συμμετέχουν στην εκπαίδευση, μα ιδιαίτερα των εκπαιδευτικών, να δείξουν ότι το δημόσιο σχολείο δεν είναι μια λύση ανάγκης.
Δεν υπάρχει απλώς για τα στοιχειώδη και για το κάτω μέρος της κοινωνίας.
Είναι το στήριγμα για όλη την κοινωνία, είναι η ελπίδα της γιατί αφορά τα παιδιά της.
Η δημόσια εκπαίδευση αποτελεί αξία που δεν προσμετράτε οικονομικά και δεν της αξίζει να μπαίνει σε λογικές μιζέριας και περικοπών.
Τα ίδια τα παιδιά δεν αξίζει να ξεκινάνε έτσι τη ζωή τους.
του Στέφανου Καμπά, http://www.alfavita.gr/, 3/6/2011
