Έξι τουλάχιστον «γκρίζα σημεία» προβάλλουν στο δρόμο προς τη βασική σύνταξη, η οποία σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Εργασίας θα χορηγείται από το 2018 και θα αποτελεί το μικρότερο κομμάτι των συνολικών αποδοχών για τους μελλοντικούς συνταξιούχους.
Τα σημεία αυτά θα φωτίσουν τα μέλη της επιτροπής για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό στην προγραμματισμένη για αύριο Τρίτη, συνεδρίασή τους στο υπουργείο Εργασίας όπου θα παρουσιαστεί αναλυτική εισήγηση.
Η βασική σύνταξη με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι μεταξύ 220 ευρώ (ΤΕΒΕ) και 360 ευρώ το μήνα (ΟΓΑ) και θα αποτελεί τον κορμό πάνω στον οποίο θα «χτίζεται» η συνολική σύνταξη, καθώς το ποσό πέρα της «βασικής» θα είναι ανάλογο με τις εισφορές που θα έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια ολόκληρου του εργασιακού τους βίου.
Όμως η θέσπισή της μπορεί να μείνει «μετέωρη», γιατί θα υπάρξουν απανωτές επιπτώσεις σε ένα μεγάλο φάσμα από τις παροχές που χορηγούνται σήμερα στους συνταξιούχους και που με τα έως τώρα δεδομένα είναι άγνωστο (αν όχι αδύνατο) να καλύπτονται στον ίδιο βαθμό με τη χορήγηση της βασικής σύνταξης.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ - ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Στη συνεδρίαση της επιτροπής θα συζητηθούν σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «ΑΤ», 6 τουλάχιστον παρενέργειες που θα προκαλέσει η θέσπιση της βασικής σύνταξης, όπως:
1. Χρόνος καταβολής της βασικής σύνταξης. Δεν έχει διευκρινιστεί αν θα μπορεί ένας ασφαλισμένος να παίρνει τη βασική σύνταξη στην περίπτωση που συνταξιοδοτείται πριν από το 65ο έτος. Για παράδειγμα οι μητέρες με ανήλικο που συνταξιοδοτούνται στα 55 τους, μετά το 2015-2017 (αν έχουν ανήλικο στα 50 τους), είναι άγνωστο αν θα μπορούν να παίρνουν τη «βασική» στο χρόνο αποχώρησης.
2. Δικαίωμα αναλογικής σύνταξης με λιγότερα της 15ετίας χρόνια ασφάλισης. Σήμερα δεν υπάρχει αναλογική σύνταξη, παρά μόνο για όσους είχαν συμπληρώσει 3.500 «ένσημα» (σύμφωνα με κατ’ εξαίρεση διάταξη του ν. 3029/02, η οποία παρατάθηκε ώς το 2009, χωρίς να ανανεωθεί). Γεννάται επομένως το ερώτημα αν, με τη θέσπιση της αναλογικής σύνταξης (βάσει εισφορών όλου του εργασιακού βίου) θα μπορεί ένας ασφαλισμένος που έχει πληρώσει εισφορές για 10 χρόνια, να παίρνει την αναλογική σύνταξη των 10 ετών και στη συνέχεια (όταν φτάσει 65) να παίρνει και τη βασική.
3. Επιπτώσεις στην επικουρική «βασική και αναλογική σύνταξη». Ο «νόμος Πετραλιά», βάζει κόφτη στις επικουρικές μέχρι 20% επί των αποδοχών (με σταδιακή περικοπή για όσους αρχίσουν να συνταξιοδοτούνται από το 2013, ως το 2022). Οι αλλαγές που τώρα προωθούνται, θα επηρεάσουν και τις επικουρικές, με πιθανότερο ενδεχόμενο να περιοριστεί η επικουρική σύνταξη στο 20% νωρίτερα και πάντως έως το 2018.
4. Τα δικαιώματα των διπλοσυνταξιούχων. Σήμερα υπάρχουν συνταξιούχοι που παίρνουν δυο κατώτατες συντάξεις, άσχετα αν υφίστανται περικοπή (50%) επί του συνολικού ποσού μιας εκ των δύο συντάξεων. Το υπουργείο δεν έχει διευκρινίσει αν θα δικαιούνται δυο «βασικές συντάξεις» οι μελλοντικοί διπλοσυνταξιούχοι. Επίσης σήμερα ένας ασφαλισμένος (κυρίως από ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών) μπορεί να βγει στη σύνταξη, σε ηλικία 55 ετών, να πάρει την κατώτατη και στη συνέχεια, να ασφαλιστεί εκ νέου (ως εργαζόμενος συνταξιούχος) παίρνοντας «δεύτερη» κατώτατη σύνταξη με 15 χρόνια πληρωμής «ενσήμων».
Τα σημεία αυτά θα φωτίσουν τα μέλη της επιτροπής για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό στην προγραμματισμένη για αύριο Τρίτη, συνεδρίασή τους στο υπουργείο Εργασίας όπου θα παρουσιαστεί αναλυτική εισήγηση.
Η βασική σύνταξη με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι μεταξύ 220 ευρώ (ΤΕΒΕ) και 360 ευρώ το μήνα (ΟΓΑ) και θα αποτελεί τον κορμό πάνω στον οποίο θα «χτίζεται» η συνολική σύνταξη, καθώς το ποσό πέρα της «βασικής» θα είναι ανάλογο με τις εισφορές που θα έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια ολόκληρου του εργασιακού τους βίου.
Όμως η θέσπισή της μπορεί να μείνει «μετέωρη», γιατί θα υπάρξουν απανωτές επιπτώσεις σε ένα μεγάλο φάσμα από τις παροχές που χορηγούνται σήμερα στους συνταξιούχους και που με τα έως τώρα δεδομένα είναι άγνωστο (αν όχι αδύνατο) να καλύπτονται στον ίδιο βαθμό με τη χορήγηση της βασικής σύνταξης.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ - ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Στη συνεδρίαση της επιτροπής θα συζητηθούν σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «ΑΤ», 6 τουλάχιστον παρενέργειες που θα προκαλέσει η θέσπιση της βασικής σύνταξης, όπως:
1. Χρόνος καταβολής της βασικής σύνταξης. Δεν έχει διευκρινιστεί αν θα μπορεί ένας ασφαλισμένος να παίρνει τη βασική σύνταξη στην περίπτωση που συνταξιοδοτείται πριν από το 65ο έτος. Για παράδειγμα οι μητέρες με ανήλικο που συνταξιοδοτούνται στα 55 τους, μετά το 2015-2017 (αν έχουν ανήλικο στα 50 τους), είναι άγνωστο αν θα μπορούν να παίρνουν τη «βασική» στο χρόνο αποχώρησης.
2. Δικαίωμα αναλογικής σύνταξης με λιγότερα της 15ετίας χρόνια ασφάλισης. Σήμερα δεν υπάρχει αναλογική σύνταξη, παρά μόνο για όσους είχαν συμπληρώσει 3.500 «ένσημα» (σύμφωνα με κατ’ εξαίρεση διάταξη του ν. 3029/02, η οποία παρατάθηκε ώς το 2009, χωρίς να ανανεωθεί). Γεννάται επομένως το ερώτημα αν, με τη θέσπιση της αναλογικής σύνταξης (βάσει εισφορών όλου του εργασιακού βίου) θα μπορεί ένας ασφαλισμένος που έχει πληρώσει εισφορές για 10 χρόνια, να παίρνει την αναλογική σύνταξη των 10 ετών και στη συνέχεια (όταν φτάσει 65) να παίρνει και τη βασική.
3. Επιπτώσεις στην επικουρική «βασική και αναλογική σύνταξη». Ο «νόμος Πετραλιά», βάζει κόφτη στις επικουρικές μέχρι 20% επί των αποδοχών (με σταδιακή περικοπή για όσους αρχίσουν να συνταξιοδοτούνται από το 2013, ως το 2022). Οι αλλαγές που τώρα προωθούνται, θα επηρεάσουν και τις επικουρικές, με πιθανότερο ενδεχόμενο να περιοριστεί η επικουρική σύνταξη στο 20% νωρίτερα και πάντως έως το 2018.
4. Τα δικαιώματα των διπλοσυνταξιούχων. Σήμερα υπάρχουν συνταξιούχοι που παίρνουν δυο κατώτατες συντάξεις, άσχετα αν υφίστανται περικοπή (50%) επί του συνολικού ποσού μιας εκ των δύο συντάξεων. Το υπουργείο δεν έχει διευκρινίσει αν θα δικαιούνται δυο «βασικές συντάξεις» οι μελλοντικοί διπλοσυνταξιούχοι. Επίσης σήμερα ένας ασφαλισμένος (κυρίως από ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών) μπορεί να βγει στη σύνταξη, σε ηλικία 55 ετών, να πάρει την κατώτατη και στη συνέχεια, να ασφαλιστεί εκ νέου (ως εργαζόμενος συνταξιούχος) παίρνοντας «δεύτερη» κατώτατη σύνταξη με 15 χρόνια πληρωμής «ενσήμων».
Είναι αδιευκρίνιστο αν θα διατηρεί το ίδιο δικαίωμα και με το νέο ασφαλιστικό. Μπορεί το υπουργείο να λέει ότι οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα μπορούν να ασφαλίζονται και να θεμελιώνουν εκ νέου δικαίωμα, πλην όμως είναι άγνωστο τι ποσό από τη βασική θα πάρουν και τι από την αναλογική.
5. Βασική σύνταξη σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Σήμερα χορηγείται η κατώτατη (486 ευρώ) σε συνταξιοδότηση, λόγω εργατικού ατυχήματος (ανικανότητα προς εργασία, με ελάχιστο αριθμό ενσήμων). Είναι αδιευκρίνιστο αν θα χορηγείται και η βασική σύνταξη, σε ανάλογη (αν και απευκταία) περίπτωση.
6. Πόροι της βασικής σύνταξης. Εδώ τα πράγματα αν και είναι ξεκάθαρα, δημιουργούν φόβο. Και αυτό γιατί το υπουργείο προτείνει η βασική σύνταξη, την οποία θα εγγυάται το κράτος, να χρηματοδοτείται με το ένα τρίτο των δαπανών του ασφαλιστικού. Αυτό σημαίνει ότι σε σύνολο σημερινών δαπανών 45 δισ. ευρώ προς το ασφαλιστικό (εκ των οποίων τα 23 για κατώτατες συντάξεις και ΕΚΑΣ) από το 2018, θα αξιοποιούνται τα 15 και μόνο για τη βασική σύνταξη. Η αναλογία του «ενός τρίτου» οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών για το ασφαλιστικό, από το 2018, …αν όχι και νωρίτερα, στην περίπτωση που το επιβάλλουν οι ξένοι πιστωτές μας.
5. Βασική σύνταξη σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Σήμερα χορηγείται η κατώτατη (486 ευρώ) σε συνταξιοδότηση, λόγω εργατικού ατυχήματος (ανικανότητα προς εργασία, με ελάχιστο αριθμό ενσήμων). Είναι αδιευκρίνιστο αν θα χορηγείται και η βασική σύνταξη, σε ανάλογη (αν και απευκταία) περίπτωση.
6. Πόροι της βασικής σύνταξης. Εδώ τα πράγματα αν και είναι ξεκάθαρα, δημιουργούν φόβο. Και αυτό γιατί το υπουργείο προτείνει η βασική σύνταξη, την οποία θα εγγυάται το κράτος, να χρηματοδοτείται με το ένα τρίτο των δαπανών του ασφαλιστικού. Αυτό σημαίνει ότι σε σύνολο σημερινών δαπανών 45 δισ. ευρώ προς το ασφαλιστικό (εκ των οποίων τα 23 για κατώτατες συντάξεις και ΕΚΑΣ) από το 2018, θα αξιοποιούνται τα 15 και μόνο για τη βασική σύνταξη. Η αναλογία του «ενός τρίτου» οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών για το ασφαλιστικό, από το 2018, …αν όχι και νωρίτερα, στην περίπτωση που το επιβάλλουν οι ξένοι πιστωτές μας.
του Κώστα Κατίκου, από την εφημερίδα "Αδέσμευτος Τύπος", 23/2/2010
