Το αφισάκι που κυκλοφορεί τον τελευταίο καιρό από γραφείο σε γραφείο στις δημόσιες υπηρεσίες είναι σαφές: «ΛΕΥΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ: Βγάλτε τα πέρα χωρίς εμάς». Οι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας πριν από λίγους μήνες έκαναν την αρχή. Στη συνέχεια τους ακολούθησαν και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Η «λευκή απεργία» είναι μια ιδιότυπη αποχή από την εργασία. Βρίσκεσαι στο γραφείο σου, αλλά δεν κάνεις απολύτως τίποτα. Αρκετοί υπάλληλοι λοιπόν έχουν αφήσει τα μολύβια και τα στιλό κάτω. Ο ήχος από τα πληκτρολόγια έπαψε να ακούγεται σε πολλά γραφεία, ενώ αυξήθηκαν κατακόρυφα οι αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Η «λευκή απεργία» είναι μια ιδιότυπη αποχή από την εργασία. Βρίσκεσαι στο γραφείο σου, αλλά δεν κάνεις απολύτως τίποτα. Αρκετοί υπάλληλοι λοιπόν έχουν αφήσει τα μολύβια και τα στιλό κάτω. Ο ήχος από τα πληκτρολόγια έπαψε να ακούγεται σε πολλά γραφεία, ενώ αυξήθηκαν κατακόρυφα οι αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Βασική αιτία είναι οι περικοπές σε μισθούς και επιδόματα, αλλά φυσικά κι οι αλλαγές στο ασφαλιστικό.
Το αφισάκι που προτρέπει σε «λευκή απεργία» δεν έχει εντοπιστεί ακόμη από πού διακινείται. Ωστόσο, έχει πιάσει τόπο, όπως τόπο έχει πιάσει κι η από στόμα σε στόμα προτροπή σε λιγότερη εργασία.
Το τελευταίο διάστημα έχουν εντοπισθεί αυξημένες περιπτώσεις αδειών για λόγους υγείας, ενώ εμφανίστηκαν και άδειες από την εργασία για ψυχολογικούς λόγους.
«Υπάρχει δυστυχώς αυτό το φαινόμενο της "λευκής απεργίας" και το έχουμε αντιληφθεί κι εμείς» δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο Γ. Ντόλιος, υφυπουργός Εσωτερικών. «Προκαλείτο όμως έως ένα βαθμό στο ότι υπήρχαν κομματικές επιλογές στην επιλογή των προϊσταμένων, ενώ τώρα που αυτό άλλαξε με σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, αυτή η αιτία αίρεται. Χρειάζεται ίσως χρόνος για να γίνει συνείδηση η νέα πραγματικότητα. Εάν βέβαια εξακολουθήσει να υπάρχει το φαινόμενο για οποιοδήποτε λόγο, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να το αντιμετωπίσουμε με έλεγχο και κυρώσεις» πρόσθεσε ο υφυπουργός.
Έχει δοθεί μάλιστα εντολή στις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις του υπουργείου να υπενθυμίσουν στους υπαλλήλους ότι σύμφωνα με τον «Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων» όποιος διαπιστωθεί ότι αδικαιολογήτως δεν ασκεί τα καθήκοντά του θα παραπέμπεται ακόμη και στο πειθαρχικό.
Σοβαρά προβλήματα έχουν εντοπιστεί επίσης και στις εφορίες. Οχι μόνο εξαιτίας των περικοπών στους μισθούς και στα επιδόματα, αλλά διότι «από τη μια το υπουργείο χαρακτηρίζει τους υπαλλήλους κλέφτες και απατεώνες κι από την άλλη τους ζητάει να μαζέψουν έσοδα» μας είπε ο φοροτεχνικός Βαγ. Αμπελιώτης.
Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν τα «κρούσματα» λευκής απεργίας και στις πολεοδομίες, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων. Διαπιστώνουν ότι υπάρχει καθυστέρηση στην έκδοση αδειών κι ότι οι υπάλληλοι έχουν μεταβληθεί σε «απόλυτους γραφειοκράτες και σχολαστικούς άνευ λόγου και αιτίας...»
Στο υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων η «λευκή απεργία» των υπαλλήλων έχει γίνει γνωστή ακόμη και στο γραφείο του αρμόδιου υπουργού Δ. Ρέππα, ο οποίος τους διαμήνυσε ότι αναγνωρίζει το πρόβλημα από την περικοπή των επιδομάτων, αλλά πρέπει με ψυχραιμία να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα για να λειτουργήσει η δημόσια διοίκηση.
«Δεν νοείται "λευκή απεργία" χωρίς συνδικαλιστική κάλυψη» σχολίασε ο Ηλίας Βρεττάκος, αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ. Δικαιολόγησε επίσης ορισμένα φαινόμενα άρνησης εργασίας, αφού, όπως είπε, «είναι λογικό να υπάρχει απροθυμία των υπαλλήλων να εργαστούν υπερωριακά ή να αποφεύγουν τις μετακινήσεις εκτός έδρας, αφού τα πληρώνουν από τη τσέπη τους». Πρόσθεσε επίσης ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΔΕΔΥ δεν υπάρχει κανένα απολύτως φαινόμενο «λευκής απεργίας» σε υπηρεσίες που έχουν άμεση επαφή με τον πολίτη.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι στη «γραμμή παραγωγής», πίσω δηλαδή από το γκισέ των δημόσιων υπηρεσιών. Εκεί είναι που παρατηρείται βραδύτητα στην διεκπεραίωση των υποθέσεων, που σε ορισμένες περιπτώσεις, για μια υπογραφή απαιτείται αναμονή, ακόμη και μιας εβδομάδας, με τη δικαιολογία ότι πρέπει να «μελετηθεί ο φάκελος»!
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης διαπιστώθηκε ότι υπάλληλοι δεν τηρούν ούτε το συμβατικό ωράριο εργασίας. Πρόσφατα η υπουργός Κατερίνα Μπατζελή δήλωσε ότι «ορισμένοι έρχονται στις 10, αντί στις 7 το πρωί, και φεύγουν στις 3 το μεσημέρι. Επιπλεόν ουδείς θέλει να εργαστεί υπερωριακώς».
Τελευταίο μεγάλο θέμα «λευκής απεργίας» ήταν η αποχή από την εργασία των καθηγητών -βαθμολογητών στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Τι προβλέπει ο νόμος
Το τελευταίο διάστημα έχουν εντοπισθεί αυξημένες περιπτώσεις αδειών για λόγους υγείας, ενώ εμφανίστηκαν και άδειες από την εργασία για ψυχολογικούς λόγους.
«Υπάρχει δυστυχώς αυτό το φαινόμενο της "λευκής απεργίας" και το έχουμε αντιληφθεί κι εμείς» δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο Γ. Ντόλιος, υφυπουργός Εσωτερικών. «Προκαλείτο όμως έως ένα βαθμό στο ότι υπήρχαν κομματικές επιλογές στην επιλογή των προϊσταμένων, ενώ τώρα που αυτό άλλαξε με σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, αυτή η αιτία αίρεται. Χρειάζεται ίσως χρόνος για να γίνει συνείδηση η νέα πραγματικότητα. Εάν βέβαια εξακολουθήσει να υπάρχει το φαινόμενο για οποιοδήποτε λόγο, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να το αντιμετωπίσουμε με έλεγχο και κυρώσεις» πρόσθεσε ο υφυπουργός.
Έχει δοθεί μάλιστα εντολή στις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις του υπουργείου να υπενθυμίσουν στους υπαλλήλους ότι σύμφωνα με τον «Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων» όποιος διαπιστωθεί ότι αδικαιολογήτως δεν ασκεί τα καθήκοντά του θα παραπέμπεται ακόμη και στο πειθαρχικό.
Σοβαρά προβλήματα έχουν εντοπιστεί επίσης και στις εφορίες. Οχι μόνο εξαιτίας των περικοπών στους μισθούς και στα επιδόματα, αλλά διότι «από τη μια το υπουργείο χαρακτηρίζει τους υπαλλήλους κλέφτες και απατεώνες κι από την άλλη τους ζητάει να μαζέψουν έσοδα» μας είπε ο φοροτεχνικός Βαγ. Αμπελιώτης.
Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν τα «κρούσματα» λευκής απεργίας και στις πολεοδομίες, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων. Διαπιστώνουν ότι υπάρχει καθυστέρηση στην έκδοση αδειών κι ότι οι υπάλληλοι έχουν μεταβληθεί σε «απόλυτους γραφειοκράτες και σχολαστικούς άνευ λόγου και αιτίας...»
Στο υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων η «λευκή απεργία» των υπαλλήλων έχει γίνει γνωστή ακόμη και στο γραφείο του αρμόδιου υπουργού Δ. Ρέππα, ο οποίος τους διαμήνυσε ότι αναγνωρίζει το πρόβλημα από την περικοπή των επιδομάτων, αλλά πρέπει με ψυχραιμία να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα για να λειτουργήσει η δημόσια διοίκηση.
«Δεν νοείται "λευκή απεργία" χωρίς συνδικαλιστική κάλυψη» σχολίασε ο Ηλίας Βρεττάκος, αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ. Δικαιολόγησε επίσης ορισμένα φαινόμενα άρνησης εργασίας, αφού, όπως είπε, «είναι λογικό να υπάρχει απροθυμία των υπαλλήλων να εργαστούν υπερωριακά ή να αποφεύγουν τις μετακινήσεις εκτός έδρας, αφού τα πληρώνουν από τη τσέπη τους». Πρόσθεσε επίσης ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΔΕΔΥ δεν υπάρχει κανένα απολύτως φαινόμενο «λευκής απεργίας» σε υπηρεσίες που έχουν άμεση επαφή με τον πολίτη.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι στη «γραμμή παραγωγής», πίσω δηλαδή από το γκισέ των δημόσιων υπηρεσιών. Εκεί είναι που παρατηρείται βραδύτητα στην διεκπεραίωση των υποθέσεων, που σε ορισμένες περιπτώσεις, για μια υπογραφή απαιτείται αναμονή, ακόμη και μιας εβδομάδας, με τη δικαιολογία ότι πρέπει να «μελετηθεί ο φάκελος»!
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης διαπιστώθηκε ότι υπάλληλοι δεν τηρούν ούτε το συμβατικό ωράριο εργασίας. Πρόσφατα η υπουργός Κατερίνα Μπατζελή δήλωσε ότι «ορισμένοι έρχονται στις 10, αντί στις 7 το πρωί, και φεύγουν στις 3 το μεσημέρι. Επιπλεόν ουδείς θέλει να εργαστεί υπερωριακώς».
Τελευταίο μεγάλο θέμα «λευκής απεργίας» ήταν η αποχή από την εργασία των καθηγητών -βαθμολογητών στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Τι προβλέπει ο νόμος
Ο όρος «λευκή απεργία» δεν είναι καινούριος.
Χρησιμοποιείται σε δικαστικές αποφάσεις και σε έγγραφα υπουργείων, όσο και σε επίσημες δημόσιες ιστοσελίδες, όπως αυτή της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ξάνθης. Εκεί οι αρμόδιοι απάντησαν σε ερωτήσεις που δέχτηκαν από εκπαιδευτικούς για το θέμα της αποχής τους από τη βαθμολόγηση των γραπτών. Ιδού τι ισχύει συνολικά για το Δημόσιο:
1 Σύμφωνα με τη νομολογία (8384/79 και 8272/89 αποφάσεις του Εφετείου Αθηνών και 920/1983 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών) η μείωση της απόδοσης των εργαζομένων (ποσοτική ή ποιοτική) ή η επιβράδυνση του ρυθμού της εργασίας -λευκή απεργία- αποτελεί μορφή απεργίας. Συνεπώς, η αποχή των εκπαιδευτικών από ορισμένα καθήκοντά τους συνεπάγεται ποσοτική μείωση της απόδοσής τους, η οποία, κατά τα ανωτέρω, αποτελεί μορφή απεργίας, τη λευκή απεργία (βλ. σχετικώς και ΔΙΚΠΡ/Φ9/2741/7072/3.9.86 και ΔΙΚΠΡ/ Φ9 /241 /11026/ 23.10.85 έγγραφα του υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως).
2 Επακόλουθο της αποχής αυτής των εκπαιδευτικών είναι η υποχρέωση του Δημοσίου, από την άλλη πλευρά, να περικόψει ανάλογα τις αποδοχές τους για τις ημέρες της λευκής απεργίας.
3 Με βάση τα όσα διετυπώθησαν απαντάμε ως εξής στα ειδικότερα ερωτήματά σας:
α) Για τους εκπαιδευτικούς που παρουσιάζονται στο σχολείο τους, αλλά αρνούνται να προσφέρουν οποιασδήποτε μορφής υπηρεσία (στην οποία φυσικά περιλαμβάνεται και η κατάθεση της βαθμολογίας) η περικοπή θα γίνει για ολόκληρες τις αποδοχές τους.
β) Για τους εκπαιδευτικούς που παρουσιάζονται στο σχολείο, προσφέρουν άλλες υπηρεσίες, αλλά αρνούνται να καταθέσουν τη βαθμολογία η περικοπή θα γίνει για το 1/2 των αποδοχών τους, αφού εκτιμάται, σύμφωνα με το ανωτέρω έγγραφο, ότι η εργασία τους αυτή υπερκαλύπτει το ήμισυ των υποχρεώσεών τους, για τον μετά τη διενέργεια των εξετάσεων (προαγωγικών - απολυτηρίων) χρόνο.
γ) Η περικοπή και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις θα γίνει από την ημέρα που άρχισε η λευκή απεργία και για όσες ημέρες διαρκεί.
Ειδικότερα στην περίπτωση β) η λευκή απεργία θεωρείται ότι αρχίζει από την επομένη της τελευταίας ημέρας, κατά την οποία έπρεπε να γίνει η κατάθεση της βαθμολογίας, σύμφωνα με τον νόμο.
του Σπύρου Φρεμεντίτη, από την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 27/6/2010
Χρησιμοποιείται σε δικαστικές αποφάσεις και σε έγγραφα υπουργείων, όσο και σε επίσημες δημόσιες ιστοσελίδες, όπως αυτή της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ξάνθης. Εκεί οι αρμόδιοι απάντησαν σε ερωτήσεις που δέχτηκαν από εκπαιδευτικούς για το θέμα της αποχής τους από τη βαθμολόγηση των γραπτών. Ιδού τι ισχύει συνολικά για το Δημόσιο:
1 Σύμφωνα με τη νομολογία (8384/79 και 8272/89 αποφάσεις του Εφετείου Αθηνών και 920/1983 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών) η μείωση της απόδοσης των εργαζομένων (ποσοτική ή ποιοτική) ή η επιβράδυνση του ρυθμού της εργασίας -λευκή απεργία- αποτελεί μορφή απεργίας. Συνεπώς, η αποχή των εκπαιδευτικών από ορισμένα καθήκοντά τους συνεπάγεται ποσοτική μείωση της απόδοσής τους, η οποία, κατά τα ανωτέρω, αποτελεί μορφή απεργίας, τη λευκή απεργία (βλ. σχετικώς και ΔΙΚΠΡ/Φ9/2741/7072/3.9.86 και ΔΙΚΠΡ/ Φ9 /241 /11026/ 23.10.85 έγγραφα του υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως).
2 Επακόλουθο της αποχής αυτής των εκπαιδευτικών είναι η υποχρέωση του Δημοσίου, από την άλλη πλευρά, να περικόψει ανάλογα τις αποδοχές τους για τις ημέρες της λευκής απεργίας.
3 Με βάση τα όσα διετυπώθησαν απαντάμε ως εξής στα ειδικότερα ερωτήματά σας:
α) Για τους εκπαιδευτικούς που παρουσιάζονται στο σχολείο τους, αλλά αρνούνται να προσφέρουν οποιασδήποτε μορφής υπηρεσία (στην οποία φυσικά περιλαμβάνεται και η κατάθεση της βαθμολογίας) η περικοπή θα γίνει για ολόκληρες τις αποδοχές τους.
β) Για τους εκπαιδευτικούς που παρουσιάζονται στο σχολείο, προσφέρουν άλλες υπηρεσίες, αλλά αρνούνται να καταθέσουν τη βαθμολογία η περικοπή θα γίνει για το 1/2 των αποδοχών τους, αφού εκτιμάται, σύμφωνα με το ανωτέρω έγγραφο, ότι η εργασία τους αυτή υπερκαλύπτει το ήμισυ των υποχρεώσεών τους, για τον μετά τη διενέργεια των εξετάσεων (προαγωγικών - απολυτηρίων) χρόνο.
γ) Η περικοπή και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις θα γίνει από την ημέρα που άρχισε η λευκή απεργία και για όσες ημέρες διαρκεί.
Ειδικότερα στην περίπτωση β) η λευκή απεργία θεωρείται ότι αρχίζει από την επομένη της τελευταίας ημέρας, κατά την οποία έπρεπε να γίνει η κατάθεση της βαθμολογίας, σύμφωνα με τον νόμο.
του Σπύρου Φρεμεντίτη, από την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 27/6/2010
