Πιέσεις Βρυξελλών για μείωση συντάξεων από το 2013
Πιέσεις για επίσπευση του χρόνου εφαρμογής του νέου τρόπου υπολογισμού όλων των συντάξεων, από το 2013 αντί του 2018, ασκούνται στην κυβέρνηση από τις Βρυξέλλες, τις οποίες έχουν μεταφέρει στο υπουργείο Εργασίας στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Την Πέμπτη, ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος θα παρουσιάσει στο Υπουργικό Συμβούλιο τα σημαντικότερα από τα 15 μέτρα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Σε αυτό προβλέπεται «μαχαίρι» στις συντάξεις, ανατροπές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αντικίνητρα για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας, απαγόρευση προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου, επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων, εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
Πιέσεις για επίσπευση του χρόνου εφαρμογής του νέου τρόπου υπολογισμού όλων των συντάξεων, από το 2013 αντί του 2018, ασκούνται στην κυβέρνηση από τις Βρυξέλλες, τις οποίες έχουν μεταφέρει στο υπουργείο Εργασίας στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Την Πέμπτη, ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος θα παρουσιάσει στο Υπουργικό Συμβούλιο τα σημαντικότερα από τα 15 μέτρα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Σε αυτό προβλέπεται «μαχαίρι» στις συντάξεις, ανατροπές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αντικίνητρα για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας, απαγόρευση προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου, επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων, εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί εντός του Μαΐου. Με το σύνολο των αλλαγών που προωθούνται, στόχος είναι το 2030 το επίπεδο της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης να παραμείνει σταθερό, όπως ήταν το 2008, δηλαδή στο 4,8% του ΑΕΠ.
Ενόψει των νέων ανατροπών στο Ασφαλιστικό επικρατεί αναστάτωση και κύμα φυγής στη σύνταξη. Η κυβέρνηση πάντως διαβεβαιώνει ότι όσοι θεμελίωσαν ή θα θεμελιώσουν τα δικαιώματά τους έως το 2013 δεν θα θιγούν, ακόμα και αν συνταξιοδοτηθούν αργότερα. Διευκρινίζεται ότι η εξίσωση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών- γυναικών στο Δημόσιο, από το 2013, θα περιληφθεί σε άλλο νομοσχέδιο ή τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών.
Τα 15 μέτρα του νομοσχεδίου
Ενόψει των νέων ανατροπών στο Ασφαλιστικό επικρατεί αναστάτωση και κύμα φυγής στη σύνταξη. Η κυβέρνηση πάντως διαβεβαιώνει ότι όσοι θεμελίωσαν ή θα θεμελιώσουν τα δικαιώματά τους έως το 2013 δεν θα θιγούν, ακόμα και αν συνταξιοδοτηθούν αργότερα. Διευκρινίζεται ότι η εξίσωση στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών- γυναικών στο Δημόσιο, από το 2013, θα περιληφθεί σε άλλο νομοσχέδιο ή τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών.
Τα 15 μέτρα του νομοσχεδίου
Τα 15 μέτρα που προβλέπονται στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας έχουν ως εξής:
1 Καθιερώνεται νέος, μεικτός τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που θα ισχύσει από το 2018 και θα οδηγήσει σε μείωση των συντάξεων κατά 20% έως και 30%. Πάντως ασκούνται πιέσεις από ΔΝΤ και Ε.Ε. το νέο σύστημα υπολογισμού να καθιερωθεί νωρίτερα (π.χ. από το 2013).
Με τη νέα αρχιτεκτονική των συντάξεων, σε πρώτη φάση θα λαμβάνεται υπόψη η καλύτερη δεκαετία, ενώ μέχρι το 2030 ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου. Η βασική σύνταξη θα χορηγείται με 15 έτη υπηρεσίας και με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι 360 ευρώ. Το ποσό αυτό θα δικαιούνται και ανασφάλιστοι, εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που θα τεθούν. Εκτός από τη βασική σύνταξη, οι ασφαλισμένοι θα παίρνουν και ένα δεύτερο ποσό που θα αναλογεί στα έτη δουλειάς. Το ποσό αυτό θα υπολογίζεται με διαφορετικούς συντελεστές, οι οποίοι θα αυξάνονται ανά πενταετία και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών εργασίας. Οι συντελεστές αναπλήρωσης για κάθε χρόνο εργασίας θα κυμαίνονται από 0,8 έως 1,8%, με το τελευταίο ποσοστό να προβλέπεται σε περίπτωση μάξιμουμ παραμονής στην εργασία, δηλαδή 40 χρόνια.
2 Αλλαγές στο καθεστώς απασχόλησης των συνταξιούχων. Το μέτρο αφορά όσους δημοσίους υπαλλήλους συνεχίσουν να εργάζονται και μετά τη συνταξιοδότησή τους. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα δουν τη σύνταξή τους να αναστέλλεται (αν είναι κάτω των 55 ετών) ή να περικόπτεται.
3 Καθιέρωση κουπονιών για την πληρωμή όσων παρέχουν υπηρεσίες στα σπίτια ή ασχολούνται με αγροτικές εργασίες. Ο εργοδότης θα προμηθεύεται τα κουπόνια από τις τράπεζες ή τα ΚΕΠ και θα τα δίνει στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος θα πηγαίνει στην τράπεζα ή στο ΙΚΑ (όσοι απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες θα πηγαίνουν στον ΟΓΑ) και θα δίνει το κουπόνι. Το ασφαλιστικό ταμείο θα κρατά το ποσό που αναλογεί στις εισφορές και στη συνέχεια θα καταβάλει στον εργαζόμενο τα υπόλοιπα χρήματα.
4 Απαγόρευση προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου και επιβολή αντικινήτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης να ανέλθει το 2015 από τα 61,4 στα 63,5 έτη. Για τον σκοπό αυτό, αναμένεται να θεσπιστούν κίνητρα παραμονής στην εργασία (π.χ. για όσους συνεχίζουν να δουλεύουν και μετά το 65ο έτος). Από το 2011, για τους δημοσίους υπαλλήλους το ποσό της μείωσης στην πρόωρη θα αυξηθεί από το 4,5% στο 6% για κάθε έτος ταχύτερης εξόδου στη σύνταξη (δηλαδή 30% στην πενταετία). Στην ουσία επεκτείνεται η ποινή για τις πρόωρες από τον ιδιωτικό τομέα και στον δημόσιο.
5 Δημιουργία ενιαίου κέντρου πληρωμής συντάξεων, προκειμένου να επιτευχθεί η τήρηση της νομοθεσίας περί διπλοσυνταξιούχων.
6 Από 1/7/2011 διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορών).
7 Από το 2011 θα τεθεί σε ισχύ η νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας στο πρόβλημα των χαμηλών συντάξεων που καταβάλλουν τα Ταμεία (και το Δημόσιο) σε όσους έχουν ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερα του ενός Ταμεία (διαδοχική). Η τελική σύνταξη (θα παρέχεται από το τελευταίο ταμείο, όπως σήμερα) θα είναι αυξημένη έως και 20% σε σύγκριση με το ισχύον καθεστώς.
8 Θα λειτουργούν μόλις τρία ταμεία- μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών- το 2020.
1 Καθιερώνεται νέος, μεικτός τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που θα ισχύσει από το 2018 και θα οδηγήσει σε μείωση των συντάξεων κατά 20% έως και 30%. Πάντως ασκούνται πιέσεις από ΔΝΤ και Ε.Ε. το νέο σύστημα υπολογισμού να καθιερωθεί νωρίτερα (π.χ. από το 2013).
Με τη νέα αρχιτεκτονική των συντάξεων, σε πρώτη φάση θα λαμβάνεται υπόψη η καλύτερη δεκαετία, ενώ μέχρι το 2030 ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου. Η βασική σύνταξη θα χορηγείται με 15 έτη υπηρεσίας και με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι 360 ευρώ. Το ποσό αυτό θα δικαιούνται και ανασφάλιστοι, εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που θα τεθούν. Εκτός από τη βασική σύνταξη, οι ασφαλισμένοι θα παίρνουν και ένα δεύτερο ποσό που θα αναλογεί στα έτη δουλειάς. Το ποσό αυτό θα υπολογίζεται με διαφορετικούς συντελεστές, οι οποίοι θα αυξάνονται ανά πενταετία και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών εργασίας. Οι συντελεστές αναπλήρωσης για κάθε χρόνο εργασίας θα κυμαίνονται από 0,8 έως 1,8%, με το τελευταίο ποσοστό να προβλέπεται σε περίπτωση μάξιμουμ παραμονής στην εργασία, δηλαδή 40 χρόνια.
2 Αλλαγές στο καθεστώς απασχόλησης των συνταξιούχων. Το μέτρο αφορά όσους δημοσίους υπαλλήλους συνεχίσουν να εργάζονται και μετά τη συνταξιοδότησή τους. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα δουν τη σύνταξή τους να αναστέλλεται (αν είναι κάτω των 55 ετών) ή να περικόπτεται.
3 Καθιέρωση κουπονιών για την πληρωμή όσων παρέχουν υπηρεσίες στα σπίτια ή ασχολούνται με αγροτικές εργασίες. Ο εργοδότης θα προμηθεύεται τα κουπόνια από τις τράπεζες ή τα ΚΕΠ και θα τα δίνει στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος θα πηγαίνει στην τράπεζα ή στο ΙΚΑ (όσοι απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες θα πηγαίνουν στον ΟΓΑ) και θα δίνει το κουπόνι. Το ασφαλιστικό ταμείο θα κρατά το ποσό που αναλογεί στις εισφορές και στη συνέχεια θα καταβάλει στον εργαζόμενο τα υπόλοιπα χρήματα.
4 Απαγόρευση προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου και επιβολή αντικινήτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης να ανέλθει το 2015 από τα 61,4 στα 63,5 έτη. Για τον σκοπό αυτό, αναμένεται να θεσπιστούν κίνητρα παραμονής στην εργασία (π.χ. για όσους συνεχίζουν να δουλεύουν και μετά το 65ο έτος). Από το 2011, για τους δημοσίους υπαλλήλους το ποσό της μείωσης στην πρόωρη θα αυξηθεί από το 4,5% στο 6% για κάθε έτος ταχύτερης εξόδου στη σύνταξη (δηλαδή 30% στην πενταετία). Στην ουσία επεκτείνεται η ποινή για τις πρόωρες από τον ιδιωτικό τομέα και στον δημόσιο.
5 Δημιουργία ενιαίου κέντρου πληρωμής συντάξεων, προκειμένου να επιτευχθεί η τήρηση της νομοθεσίας περί διπλοσυνταξιούχων.
6 Από 1/7/2011 διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορών).
7 Από το 2011 θα τεθεί σε ισχύ η νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας στο πρόβλημα των χαμηλών συντάξεων που καταβάλλουν τα Ταμεία (και το Δημόσιο) σε όσους έχουν ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερα του ενός Ταμεία (διαδοχική). Η τελική σύνταξη (θα παρέχεται από το τελευταίο ταμείο, όπως σήμερα) θα είναι αυξημένη έως και 20% σε σύγκριση με το ισχύον καθεστώς.
8 Θα λειτουργούν μόλις τρία ταμεία- μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών- το 2020.
9 Καθιέρωση ενιαίου φορέα διαχείρισης των αποθεματικών, τα οποία υπολογίζονται στα 29,5 δισ. ευρώ.
10 Διαχωρισμός των κλάδων σύνταξης από τους κλάδους υγείας.
11 Επιβολή διπλής ασφάλισης σε όσους δημοσίους υπαλλήλους, μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους έχουν παράλληλη απασχόληση. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι σήμερα πληρώνουν εισφορές μόνο σε ένα ταμείο, ενώ μετά τις αλλαγές θα είναι υποχρεωμένοι να καλύπτονται από δύο ασφαλιστικούς φορείς. Η σχετική ρύθμιση αφορά περίπου 100.000 άτομα που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και έχουν δύο δουλειές.
12 Από το 2013, θα ισχύσει η σταδιακή εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών- γυναικών στο Δημόσιο. Με την εξίσωση των ορίων, περίπου 140.000 εργαζόμενες στο Δημόσιο θα είναι πλέον υποχρεωμένες να συνταξιοδοτούνται είτε στα 60 τους με μειωμένη σύνταξη είτε στα 65 με πλήρη. Μεγάλες χαμένες θα είναι οι παλαιές ασφαλισμένες, δηλαδή όσες άρχισαν να εργάζονται την 1η Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992.
10 Διαχωρισμός των κλάδων σύνταξης από τους κλάδους υγείας.
11 Επιβολή διπλής ασφάλισης σε όσους δημοσίους υπαλλήλους, μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους έχουν παράλληλη απασχόληση. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι σήμερα πληρώνουν εισφορές μόνο σε ένα ταμείο, ενώ μετά τις αλλαγές θα είναι υποχρεωμένοι να καλύπτονται από δύο ασφαλιστικούς φορείς. Η σχετική ρύθμιση αφορά περίπου 100.000 άτομα που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και έχουν δύο δουλειές.
12 Από το 2013, θα ισχύσει η σταδιακή εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών- γυναικών στο Δημόσιο. Με την εξίσωση των ορίων, περίπου 140.000 εργαζόμενες στο Δημόσιο θα είναι πλέον υποχρεωμένες να συνταξιοδοτούνται είτε στα 60 τους με μειωμένη σύνταξη είτε στα 65 με πλήρη. Μεγάλες χαμένες θα είναι οι παλαιές ασφαλισμένες, δηλαδή όσες άρχισαν να εργάζονται την 1η Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992.
13 Καθορισμός ενιαίων μηχανισμών ελέγχου της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του ΣΕΠΕ (επιθεωρητές εργασίας) και των ασφαλιστικών ταμείων.
14 Εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
15 Σύσταση Κέντρων Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένων (ΚΕΑ).
14 Εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
15 Σύσταση Κέντρων Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένων (ΚΕΑ).
Ρεπορτάζ του Ηλία Γεωργάκη, από την εφημερίδα "Τα Νέα", 13/4/2010
