Τεράστια είναι τελικά τα περιθώρια εξοικονόμησης πόρων για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όμως τα τελευταία χρόνια έχουν δαπανηθεί επίσης τεράστια ποσά για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών των ΟΤΑ και την εισαγωγή εφαρμογών και συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης τόσο από την κεντρική διοίκηση όσο και από τους ίδιους τους Δήμους. Θυμίζουμε τα φαραωνικά ποσά που δόθηκαν για την κατασκευή νέων ιστοσελίδων για τους Δήμους και τα πενιχρά αποτελέσματα που αυτή η επένδυση επέφερε κατ’ ουσίαν στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και στην ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του δημότη. Η μόνη ίσως μετρική που αποδεικνύει την αποτυχία της επένδυσης είναι η πολύ χαμηλή επισκεψιμότητα των ιστοσελίδων των Δήμων σε σχέση με τον πληθυσμό τους.
Διεθνώς αλλά και στη χώρα μας έχει ανοίξει ο δημόσιος διάλογος για τις «έξυπνες πόλεις». Κάποια σχετικά έργα υλοποιούνται σε Ελληνικούς Δήμους ενώ εξαγγέλλονται επενδύσεις σε έργα έξυπνου φωτισμού, έξυπνης στάθμευσης κτλ. Προφανώς, σε κάποια από αυτά τα έργα το οικονομικό αποτύπωμα είναι θεωρητικά μετρήσιμο και οι αποσβέσεις συγκεκριμένες όπως για παράδειγμα στον τομέα του έξυπνου φωτισμού που υπάρχουν και κάποια σχετικά δεδομένα ήδη. Με ποια κριτήρια όμως ένα Δήμος αποφασίζει να επενδύσει σε έξυπνες λύσεις; Είναι η καλύτερη εξυπηρέτηση του Δημότη, είναι η εξοικονόμηση πόρων, η καλύτερη ποιότητα ζωής, ο συνδυασμός των παραπάνω ή απλά επειδή είναι ένας «πιασάρικος» πολιτικά και επικοινωνιακά χώρος που οι αιρετοί έχουν βρει πεδίον δόξης λαμπρόν;
Για να βελτιώσεις κάτι πρέπει πρώτα να το μετρήσεις έλεγε ο Λόρδος Κέλβιν στα μέσα του 1800. Άραγε σε τι δεδομένα στηρίζονται οι Δήμοι που σχεδιάζουν επενδύσεις σε έργα smart cities; Ας ξεκινήσουμε από τα απλά. Πόσο κοστίζει άραγε η εξυπηρέτηση ενός δημότη για μια απλή διαδικασία ή αίτημα; Στην Μ. Βρετανία κάθε συναλλαγή του δημότη με το Δήμο είναι μετρήσιμη. Η τηλεφωνική κλήση στο Δήμο κοστίζει 2,8 λίρες ενώ η επίσκεψη του δημότη σε μια υπηρεσία κοστίζει 8,6 λίρες. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι αν μειωθεί το ποσοστό των δημοτών που τηλεφωνούν ή επισκέπτονται το Δήμο για μια συναλλαγή κατά 10%, η εξοικονόμηση για ένα μεσαίο Δήμο μπορεί να αγγίξει τις εκατοντάδες χιλιάδες λίρες το χρόνο, χωρίς να υπολογίζουμε το συνολικό κόστος για τον ίδιο το δημότη (χρόνος, καύσιμα μετάβασης , ώρες εργασίας κτλ). Ο μόνος τρόπος να μειωθεί το κόστος και ο χρόνος εξυπηρέτησης είναι με την εισαγωγή ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Κάθε μια διαδικασία που γίνεται ηλεκτρονικά εξοικονομεί χρόνο για τον υπάλληλο και το δημότη ενώ από αυτή την συναλλαγή προκύπτουν δεδομένα που είναι εξαιρετικά χρήσιμα και πολύτιμα για τη λήψη αποφάσεων.
Πρόσφατα είχαμε την τύχη να συναντήσουμε μια ελληνική startup εταιρία (novoville) που ξεκίνησε στην Ελλάδα και πλέον δραστηριοποιείται και στη Μ. Βρετανία. Το τεχνολογικό προϊόν που οι νέοι αυτοί επιστήμονες ανέπτυξαν διευκολύνει τις συναλλαγές του δημότη και του Δήμου μέσα από μια δωρεάν εφαρμογή (app) για τον πολίτη και ένα διαδικτυακό διαχειριστκό σύστημα για το Δήμο και τις υπηρεσίες του. Ο δημότης μπορεί από το smartphone του να δηλώσει ένα πρόβλημα, να πληρώσει μια κλήση, να δει που βρίσκεται το κοντινότερο εφημερεύον φαρμακείο, να πει την άποψη του για ένα θέμα που απασχολεί τη δημοτική αρχή ή απλά να ενημερωθεί για μια εκδήλωση που γίνεται στην πόλη του. Εφόσον ο δήμος έχει υποδομή για έκδοση ηλεκτρονικών πιστοποιητικών τότε το κινητό του γίνεται το μέσο να το αιτηθεί και αποκτήσει ηλεκτρονικά. Και όλα τα παραπάνω εύκολα, γρήγορα και με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο, ενώ δεν απαιτείται καμία επιπλέον υποδομή από την πλευρά του δήμου, πέρα από την πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Ο πραγματικός πλούτος βρίσκεται στα δεδομένα και τις μετρικές, μας ανέφεραν οι νέοι επιχειρηματίες. Πράγματι, είναι εντυπωσιακό ότι ένας Δήμαρχος μπορεί να βλέπει σε πραγματικό χρόνο, 24/7 τι συμβαίνει στο Δήμο και στις υπηρεσίες του. Πάνω από 20 επεξεργασμένα στατιστικά στοιχεία και μετρικές είναι διαθέσιμες για τον κάθε δήμο. Πόσα αιτήματα, τι τύπου αιτήματα, σε ποιες υπηρεσίες, ποια η επίδοση των υπηρεσιών , που χωλαίνει, σε ποιες γειτονιές , τι λένε οι δημότες, πόσα χρήματα εξοικονομεί, που χρειάζεται να προσθέσουμε ανθρώπινους πόρους, ποιος ο χρόνος εξυπηρέτησης ανά υπηρεσία και δεκάδες άλλα σημαντικά δεδομένα είναι διαθέσιμα σε αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις. Και από την άλλη πλευρά ο δημότης εξυπηρετείται με τον τρόπο που έχει μάθει να κάνει από άλλες εφαρμογές του ιδιωτικού τομέα.
Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να ξεκινήσουμε από τα απλά πριν ξοδέψουμε εκατομμύρια για να κάνουμε την πόλης μας έξυπνη; Μήπως πρέπει να μετρήσουμε τι μας κοστίζουν απλές καθημερινές διαδικασίες και με ποιο τρόπο θα τις βελτιώσουμε πριν πάμε να εγκαταστήσουμε αισθητήρες έξυπνης στάθμευσης;
