Δεν χρειάζεται Νόμπελ Οικονομίας για να αντιληφθεί κανείς την αποτυχία της εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής στη χώρα. Την ώρα που «πυκνώνουν οι ανησυχίες» για ένα τρίτο Μνημόνιο, ο Σάββας Ρομπόλης, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, αντιδρά στο «αναπόφευκτο», οδηγώντας ένα βήμα παραπέρα τη συζήτηση στη σημερινή συνέντευξή του στην «Εφ.Συν.». Περιγράφει τους βασικούς άξονες της ολοκληρωμένης πρότασης του Ινστιτούτου για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Μένει να απαντηθεί ποιος θα εφαρμόσει μια τέτοια εναλλακτική μακροoικοινομική πολιτική.
«Ηγετικοί κλάδοι της οικονομίας μπορεί να είναι η ενέργεια, μπορεί να είναι η φαρμακοβιομηχανία και ο τουρισμός, αρκεί να αποκτήσει αναπτυξιακό ρόλο
«Από το 2010 έως σήμερα, η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί κατά 37,3%, η εγχώρια ζήτηση κατά 31%, η απασχόληση κατά 18,2%, το ΑΕΠ κατά 25% και οι αποδοχές των μισθωτών κατά 37 δισ. ευρώ
«Οι μισθοί και οι συντάξεις, αν υπολογίσουμε και τις φορολογικές επιβαρύνσεις, έχουν μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το 2009
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Κώστα Ζαφειρόπουλο
• Εβδομος χρόνος ύφεσης. Επειτα από 3,5 χρόνια ζωής με την τρόικα, αυτό που κερδίσαμε ήταν να μειωθεί το έλλειμμα κατά 24 δισ., σχεδόν να μηδενιστεί. Τι χάσαμε όμως;
Από το 2010 έως σήμερα η αγοραστική δύναμη του Ελληνα έχει μειωθεί κατά 37,3 %, η εγχώρια ζήτηση κατά 31%, και βρίσκεται στα επίπεδα του 1999, η απασχόληση κατά 18,2%, η παραγωγικότητα της εργασίας κατά 6,5%, και βρίσκεται στα επίπεδα του 2003, η παραγωγικότητα της οικονομίας έχει πέσει στο 8,8, το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 25%, ενώ οι αποδοχές των μισθωτών, που είναι πολύ σοβαρό, έχουν μειωθεί κατά 37 δισεκατομμύρια. Δηλαδή από τις μειώσεις της μισθωτής εργασίας, είτε από τους μισθούς είτε από φορολογικές αυξήσεις, οι μισθωτοί έχασαν από το εισόδημά τους 37 δισεκατομμύρια. Και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή αυτοί που εργάζονται ελεύθερα και δεν έχουν υπαλλήλους, σε αυτή την περίοδο έχασαν 4 δισ. με βάση τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει.
Η ιδιωτική κατανάλωση έχει μειωθεί 30%, ο όγκος παραγωγής στη χώρα μας 23,5%, το κόστος εργασίας 13,9% και οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν μειωθεί 35%, και αν υπολογίσουμε και τις φορολογικές επιβαρύνσεις, φτάνουμε σε μια μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά 50% σε σχέση με το 2009.Ταυτόχρονα, από τις 930.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα (1-10 άτομα) αναμένεται να έχουν κλείσει έως το τέλος του 2013 οι 190.000. Το κεφαλαιακό απόθεμα και το τεχνολογικό υπόβαθρο της χώρας έχουν φθάσει σε τόσο χαμηλό επίπεδο, που αντιστοιχεί στα επίπεδα που η ελληνική οικονομία είχε αμέσως μετά τον εμφύλιο πόλεμο.
• Συχνά ακούμε σε Ελλάδα και Ευρώπη όσον αφορά τη λιτότητα ότι «δεν υπήρχε και δεν υπάρχει άλλος δρόμος» («Τhere is no other alternative»). Την ίδια στιγμή, η μείωση του κόστους εργασίας, με τις μειώσεις των μισθών, δεν έφερε μείωση στις τιμές των προϊόντων, ούτε και αυτών που εξάγονται. Ποια είναι η εναλλακτική πρόταση του ΙΝΕ;
Εμείς αυτό το εναλλακτικό μοντέλο που έχουμε επεξεργαστεί (το γνωστό στη βιβλιογραφία ως «μοντέλο διόρθωσης άλματος») είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 586 ευρώ, όπου είναι, στα 750, εκεί που ήταν. Υπολογίσαμε ότι αν το εφαρμόσουμε σε 300 χιλιάδες εργαζόμενους από τους 1.800.000 που εργάζονται σήμερα στον ιδιωτικό τομέα, για έναν χρόνο από 1/1/2014, αυξάνεται η ζήτηση 0,75%, αυξάνεται το ΑΕΠ 0,5%, και δημιουργούνται 7.000 νέες θέσεις εργασίας. Μέσα σε 5 χρόνια θα κερδηθεί το 15% του ΑΕΠ από το 25% που έχει χαθεί. Το υπόλοιπο 10% που αντιστοιχεί σε 150.000 θέσεις εργασίας δεν πρόκειται να ανακτηθεί ποτέ.
Στον δεύτερο χρόνο αυτό το μέτρο όμως θα πρέπει να ενισχυθεί και από ένα σχέδιο επενδύσεων και ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας. Ειναι εντελώς λανθασμένη η πεποίθηση πως κάθε αύξηση μισθών μειώνει τα κέρδη και επιδεινώνει την ανταγωνιστικότητα. Μια πολιτική ανάπτυξης με αύξηση του κατώτατου μισθού θα αυξήσει τις πωλήσεις και θα μειώσει το αχρησιμοποίητο παραγωγικό δυναμικό. Εξάλλου, ο μοναδικός δείκτης που έχει ανεβεί κατακόρυφα από το 2009 έως σήμερα στην Ελλάδα είναι ο λόγος του διαθέσιμου εισόδηματος των εταιρειών προς τις αμοιβές της εργασίας (εισόδημα υπολογισμένο μετά τους φόρους επί των κερδών και της περιουσίας).
• Η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας θα έχει ως ατμομηχανές τον τουρισμό και την οικοδομή πάλι;
Εμείς θεωρούμε ότι δεν μπορεί να είναι ηγετικός κλάδος της ελληνικής οικονομίας η οικοδομή. Θεωρούμε ότι δύο αντιπαραγωγικοί κλάδοι που έχει η ελληνική οικονομία είναι η οικοδομή και η πολεμική βιομηχανία. Θα έχουμε φυσικά σπίτια, καταστήματα, εργοστάσια, αλλά θα είναι συμπληρωματικός κλάδος. Ηγετικοί κλάδοι της οικονομίας μπορεί να είναι η ενέργεια, μπορεί να είναι η φαρμακοβιομηχανία και ο τουρισμός, αρκεί να αποκτήσει αναπτυξιακό ρόλο. Ο τουρισμός είναι μια ζήτηση. Εμείς οι οικονομολόγοι θέλουμε αυτή τη ζήτηση να της δώσουμε αναπτυξιακή διάσταση. Πώς; Δημιουργώντας γύρω από αυτή τη ζήτηση, γύρω δηλαδή από τους τουρίστες, έναν δακτύλιο δραστηριοτήτων. Είτε της πρωτογενούς παραγωγής, δηλαδή των αγροτικών προϊόντων, είτε της δευτερογενούς παραγωγής, δηλαδή της μεταποίησης.
• Αν κάνουμε μια μελέτη κόστους – οφέλους του τουρισμού στην Ελλάδα, τι θα διαπιστώσουμε;
Είναι ξεκάθαρο πως το κόστος του τουρισμού στην Ελλάδα σήμερα είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Γιατί το όφελος του τουρισμού είναι σε όρους χρηματικούς, αυτό που πληρώνεις στο ξενοδοχείο, στο αεροδρόμιο, στο αεροπλάνο, αλλά δεν έχει διαχυθεί στην πραγματική οικονομία. Δηλαδή στην κατανάλωση αγροτικών προϊόντων και στην κατανάλωση βιομηχανικών προϊόντων που παράγονται στη χώρα μας και όχι που παράγονται στο εξωτερικό και εισάγονται. Γιατί μέσα στην τιμή του προϊόντος που εισάγεται υπάρχει και το κόστος της κοινωνικής ασφάλισης. Κατά συνέπεια, τόσα χρόνια, από τους 10-12 εκατομμύρια τουρίστες που έρχονται στην Ελλάδα, εμείς συμμετέχουμε και στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης στις χώρες τους.
http://www.efsyn.gr
