του
Νάσου Χατζητσάκου
Την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων στις μεγάλες -σε αριθμό προσωπικού- επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα από τις αρχές του 2014, εμπεριέχει «μυστική» συμφωνία κυβέρνησης και τρόικας.
Ο στόχος αυτής της νέας, αντεργατικής ρύθμισης, η οποία αναμένεται μέχρι το Νοέμβριο να κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση, είναι διττός: Πρώτον, αποσκοπεί στη διευκόλυνση μεγάλων επιχειρήσεων, κυρίως τραπεζών, στην απόλυση ενός αριθμού εργαζομένων οι οποίοι έχουν υψηλές -για την ακρίβεια προ μνημονίου- αποδοχές και, δεύτερον, στην αντικατάστασή τους από λιγότερους και κατά πολύ χαμηλότερα αμειβόμενους απασχολουμένους με συμβάσεις - «λάστιχο» και μισθούς της τάξης των 500 ευρώ το μήνα.
Όπως προκύπτει τόσο από πληροφορίες της «Ε» όσο και από τις πρόσφατες τοποθετήσεις του αρμόδιου Ευρωπαίου Επιτρόπου Ολι Ρεν, σε ερώτηση του ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Χουντή, η τρόικα έχει ζητήσει -και η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει- να αλλάξει το νομικό πλαίσιο που διέπει τις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα (να τις απελευθερώσει) προκειμένου να μην απαιτείται έγκριση των ομαδικών απολύσεων από τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας ή τον Περιφερειάρχη.
Τι ισχύει
Με βάση τις τελευταίες νομοθετικές αλλαγές του 2010, ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται, από επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζόμενους, για λόγους που δεν αφορούν στο πρόσωπο των απολυομένων. Το όριο που οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές, καθορίζεται:
α) Μέχρι 6 εργαζόμενους, προκειμένου για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που στην αρχή του μήνα απασχολούν από 20 έως 150 εργαζόμενους και
β) Σε ποσοστό 5% του προσωπικού (από 2% που ήταν προ μνημονίου) και μέχρι 30 εργαζόμενους για τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από 150 εργαζόμενους.
Η διαδικασία για την πραγματοποίηση των ομαδικών απολύσεων περιλαμβάνει τις εξής φάσεις:
1) Στην πρώτη φάση γίνονται οι διαβουλεύσεις διάρκειας 20 ημερών μεταξύ εργοδότη και εκπροσώπων των εργαζομένων. Για τις διαβουλεύσεις συντάσσεται πρακτικό και υποβάλλεται στο Νομάρχη ή τον υπουργό Εργασίας.
2) Εάν υπάρξει συμφωνία των μερών οι ομαδικές απολύσεις πραγματοποιούνται μέσα σε 10 ημέρες.
3) Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, ο υπουργός Εργασίας ή ο Περιφερειάρχης μέσα σε 10 ημέρες εκδίδει απόφαση με την οποία μπορεί να παρατείνει τις διαβουλεύσεις για 20 ακόμη ημέρες με αίτηση των ενδιαφερομένων ή να μην εγκρίνει τις απολύσεις.
Τι αλλάζει και γιατί
Η βασικότερη αλλαγή, λοιπόν, η οποία θα προωθηθεί άμεσα για την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2014 το αργότερο, αφορά το τρίτο σημείο που αναφέραμε προηγουμένως. Μέχρι σήμερα, η πρόβλεψη αυτή αποτελεί πρόβλημα στην υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων τα οποία περιλαμβάνουν την εκδίωξη μεγάλου αριθμού εργαζομένων, αφού τόσο οι Περιφερειάρχες όσο και οι εκάστοτε υπουργοί Εργασίας, δύσκολα συμφωνούν στην εφαρμογή τους –ειδικά στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει συμφωνία εργοδότη και απασχολουμένων- για την αποφυγή του πολιτικού κόστους.
Κύκλοι του υπ. Εργασίας αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται, παράλληλα με την άρση αυτής της πρόβλεψης, να αυξηθεί και το επιτρεπόμενο ποσοστό τους. Σε αυτή την περίπτωση, εφόσον η κυβέρνηση προωθήσει αυτή την αλλαγή, εκτιμάται ότι από το σύνολο του προσωπικού μιας μεγάλης επιχείρησης θα δύναται να απολυθεί ομαδικά, όχι το 5% που ισχύει σήμερα, αλλά ίσως και το 7% με 10%.
Οι τελικές λεπτομέρειες για την προωθούμενη νομοθετική αλλαγή θα διαμορφωθούν εντός των αμέσως επόμενων ημερών, σε συναντήσεις ανάμεσα σε υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εργασίας και τα μέλη των τεχνικών κλιμακίων της τρόικας.
Πογκρόμ εκκαθαρίσεων
Άλλωστε, ένας από τους κεντρικούς στόχους της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων και της άρσης των τελευταίων, κατά την κυβέρνηση και την τρόικα, «αγκυλώσεων» (των ελάχιστων, εναπομεινάντων ρυθμίσεων που εξακολουθούν να παράσχουν έστω και ένα ελάχιστο επίπεδο προστασίας προς τους απασχολουμένους) είναι να διευκολυνθούν κυρίως οι τράπεζες για να απαλλαγούν από ένα μεγάλο σημαντικό μέρος του προσωπικού τους που -παρά τις μειώσεις που ήδη έχουν γίνει- εξακολουθεί να λαμβάνει μηνιάτικα κατά πολύ μεγαλύτερα από τους «μνημονιακούς μισθούς» των 500 ευρώ το μήνα, μεικτά. Από τις αρχές του έτους τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι η βραχυπρόθεσμη ανανέωση του προσωπικού, και κατ’ επέκταση μείωση του μισθολογικού κόστους, για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που βρίσκονται στη διαδικασία συγχωνεύσεων και δομικών αλλαγών αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις για να «πετύχουν», όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, οι στόχοι της πρόσφατης ανακεφαλαιοποίησης.
Εφημερίδα "Η Εποχή", 29/9/2013