Προ των πυλών της χρεοκοπίας και την επιβολή ενός ιδιότυπου μνημονίου στο καθεστώς λειτουργίας τους, που θα προβλέπει ιδιαίτερα απεχθείς όρους όπως δραστική μείωση του προσωπικού τους και εγκατάλειψη κάθε αναπτυξιακού έργου, βρίσκονται πολλοί από τους δήμους της χώρας.
Πάνω από 55 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) είναι υπερχρεωμένοι και με δυσκολία πληρώνουν τους εργαζομένους τους, ενώ ούτε λόγος δεν γίνεται για εξόφληση των χρεών τους που συνεχώς κηρύσσονται ληξιπρόθεσμα.
Αλλοι 80 ΟΤΑ βρίσκονται μόλις ένα βήμα πριν το "κόκκινο" καθώς έχουν εξαντληθεί τα ταμειακά τους διαθέσιμα και συντηρούνται χάρις στην κρατική επιχορήγηση, που κι αυτή έχει περικοπεί κατά περίπου 60% σε σχέση με το 2009.
Η τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση οφείλεται εν πολλοίς στο "γονατογράφημα" που ετοίμασε το πάλαι ποτέ alter ego του Γιώργου Παπανδρέου, πρώην υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης και ακούει στο βαρύγδουπο όνομα "Καλλικράτης".
Αν και προβλήθηκε από τα "πράσινα παπαγαλάκια" ως μια από τις μεγαλύτερες διοικητικές μεταρρυθμίσεις, στην πράξη αποδείχθηκε (το πόνημα Ραγκούση) ανεφάρμοστο καθώς το όλο εγχείρημα υποχρηματοδοτήθηκε ενώ οι δήμοι που συνενώθηκαν φορτώθηκαν χρέη, υποχρεώσεις και εκατοντάδες αρμοδιότητες. Αρκετοί αιρετοί υπό το βάρος των προβλημάτων «έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά», αφού ακόμη και οι αμοιβές που λαμβάνουν για τις υπηρεσίες που προσφέρουν έχουν μειωθεί κατά 61 εκατ. ευρώ την τελευταία διετία, ενώ νέο "ψαλίδι" αναμένεται για το 2013.
Ο οικονομικός μαρασμός, η αδυναμία συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων και κυρίως η αδυναμία εκπόνησης συνεκτικών αναπτυξιακών προγραμμάτων οδηγεί σε κατάρρευση τον θεσμό των ΟΤΑ.
Ακόμη και η χωροθέτηση των νέων δήμων έγινε στο πόδι ή με βάση τις κομματικές ανάγκες του κάποτε -παντοδύναμου- ΠΑΣΟΚ.
Για παράδειγμα όλα τα νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους συνενώθηκαν σ’ έναν δήμο, κάτι που δημιούργησε δεκάδες πρακτικής φύσεως θέματα που είναι αδύνατον να επιλυθούν.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ "ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ"
Ο νέος υπουργός Εσωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης έχει αναγνωρίσει το μέγεθος του προβλήματος και αναζητά απαντήσεις σε συνεννόηση πάντα με τους αιρετούς και τους περιφερειάρχες.
Για τα οικονομικά έχει καταθέσει σχετική επιστολή στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, ενώ για τις αλλαγές ορίων των δήμων περιμένει μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου τις προτάσεις των ανθρώπων της Αυτοδιοίκησης.
Το χωροταξικό συνδέεται άμεσα με την οικονομική εξυγίανση των ΟΤΑ.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ο συνολικός δανεισμός της Τ.Α. (άληκτα δάνεια) ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1.100 είναι υποχρεώσεις προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.) και τα υπόλοιπα 900 εκατ. είναι δάνεια προς ιδιωτικές τράπεζες (εσωτερικού και εξωτερικού).
Στο ποσό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται οι δανειακές υποχρεώσεις των δημοτικών επιχειρήσεων που φτάνουν τα 250 εκατ. ευρώ.
Αλλά 1,4 δισ. ευρώ οφείλουν οι δήμοι σε ιδιώτες, κυρίως εργολάβους και προμηθευτές εκ των οποίων πάνω από 800 εκατ. έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα, ενώ τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία αγγίζουν τα 100 εκατ. ευρώ.
Από τη βάση δεδομένων όπου φαίνεται πόσοι ΟΤΑ έχουν εγγράψει δάνεια για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους, προκύπτει ότι τουλάχιστον 40 έχουν συνάψει δάνεια άνω των τεσσάρων εκατ. ευρώ κι άλλοι τόσοι άνω του ενός εκατ. Πολλοί άλλοι δεν έχουν δηλώσει στοιχεία.
του Γιώργου Φράγκου, εφημερίδα "Αδέσμευτος Τύπος", 22/8/2012
