Με βάση 85 αντικειμενικά κριτήρια και με επιμέρους κανόνες που προσδιορίζουν με ακρίβεια τις πιθανότητες διάπραξης αδικημάτων φοροδιαφυγής θα “μοριοδοτούνται” από το υπουργείο Οικονομικών ένα εκατομμύριο επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες και άλλα 4,5 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα, μη επιτηδευματίες, προκειμένου να καταρτίζονται οι λίστες αυτών που θα ελέγχονται κατά προτεραιότητα.
Από την 1η Νοεμβρίου 2011 το υπουργείο Οικονομικών θα αρχίσει να εφαρμόζει τη μέθοδο ανάλυσης κινδύνου (risk analysis) του συστήματος ELENXIS για την επιλογή των υποθέσεων που θα ελέγχουν τα ελεγκτικά κέντρα και οι εφορίες. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, οι φορολογικοί έλεγχοι θα διενεργούνται κατά προτεραιότητα σε επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και λοιπούς φορολογούμενους, οι οποίοι, με βάση τη φορολογική τους συμπεριφορά κατά το παρελθόν, συγκεντρώνουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες διάπραξης φορολογικών παραβάσεων. Η “φορολογική συμπεριφορά” κάθε επιχειρηματία, ελεύθερου επαγγελματία και κάθε άλλου φυσικού προσώπου θα παρακολουθείται με βάση 85 αντικειμενικά κριτήρια και 407 επιμέρους κανόνες, που αποτυπώνουν υψηλές πιθανότητες διάπραξης φορολογικών παραβάσεων. Ανάλογα με τους κανόνες στους οποίους εμπίπτει, η “φορολογική συμπεριφορά” κάθε φορολογούμενου θα βαθμολογείται με βάση ένα σύστημα μορίων (point system). Όποιοι εμπίπτουν στους περισσότερους κανόνες και συγκεντρώνουν σωρευτικά τα περισσότερα μόρια θα εντάσσονται από τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων του υπουργείου Οικονομικών σε λίστες επιλεχθέντων για έλεγχο. Οι λίστες αυτές θα αποστέλλονται στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες για τις περαιτέρω ενέργειες, δηλαδή για τη διενέργεια των ελέγχων.
Ο κατάλογος των αντικειμενικών κριτηρίων, των κανόνων και των μορίων που θα λαμβάνονται υπόψη από την 1η Νοεμβρίου 2011 περιλαμβάνεται σε απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Π. Οικονόμου, η οποία εκδόθηκε από τις 23 Αυγούστου 2011 και απεστάλη ήδη σε όλα τα ελεγκτικά κέντρα και τις εφορίες.
Σύμφωνα με τους πιο αξιοσημείωτους από τους 407 - υπαγόμενους στα 85 αντικειμενικά κριτήρια - επιμέρους κανόνες μοριοδότησης, στους οποίους θα βασίζεται η επιλογή των ελεγκτέων υποθέσεων:
1. Με 1.000 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Μη υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ (αν είναι υπόχρεος επιτηδευματίας).
•Μη υποβολή δήλωσης ΕΤΑΚ ή ΦΑΠ από υπόχρεο νομικό πρόσωπο/ένωση προσώπων/προσωπική εταιρεία.
•Απόκρυψη αγοράς ακινήτου στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος σε χρήση που προκύπτει καταβολή φόρου μεταβίβασης.
•Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου (Ε1) δηλώνεται στους σχετικούς κωδικούς η καταβολή μισθώματος για κύρια κατοικία σε ΑΦΜ που ανήκει σε νομικό πρόσωπο.
•Καταβολή ενοικίου μεγαλύτερου ή ίσου των 20.000 ευρώ σε νομικό πρόσωπο.
•Μη υποβολή ειδικού σημειώματος περαίωσης ΦΠΑ σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 13-17 ν.3296/2004 περί “αυτοπεραίωσης” ή “αυτοελέγχου” κατά την οποία προέκυψε διαφορά ακαθαρίστων εσόδων μεταξύ βιβλίων και αυτοελέγχου.
2. Με 800 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Τα εισοδήματα που δηλώθηκαν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος είναι μεγαλύτερα από το σύνολο των τεκμαρτών δαπανών κατά ποσοστό μέχρι 20%.
•Τα δηλωθέντα εισοδήματα είναι μικρότερα από το σύνολο των τεκμαρτών δαπανών σε ποσοστό μεγαλύτερο από 20%.
•Το άθροισμα των δηλωθέντων μισθωμάτων στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) είναι μεγαλύτερο από το 50% των συνολικών δηλούμενων πραγματικών οικογενειακών εισοδημάτων.
•Το ποσό που δηλώνεται ως δαπάνη προσωπικών ασφαλίστρων στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) είναι μεγαλύτερο από το 30% του συνολικού πραγματικού οικογενειακού εισοδήματος.
•Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) δηλώνεται η λήψη δανείου και στην επόμενη χρήση και περαιτέρω δεν δηλώνεται ποσό τοκοχρεολυσίων τουλάχιστον 5% στους σχετικούς κωδικούς.
3. Με 700 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Η συνολική αξία των δηλωθέντων δαπανών ανέγερσης οικοδομής, στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι μεγαλύτερη από το 80% των συνολικών δηλούμενων πραγματικών οικογενειακών εσόδων στο ίδιο χρονικό διάστημα.
•Εμφάνιση πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ στην εκκαθαριστική δήλωση που δεν δικαιολογείται από τους συγκεκριμένους ΚΑΔ της επιχείρησης.
4. Με 600 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Ποσοστό φόρου των φορολογητέων δαπανών είναι μεγαλύτερο του 15% για περιόδους πριν από 1/1/2010.
•Ποσοστό φόρου των φορολογητέων δαπανών μεγαλύτερο του 20% για περιόδους από 1/1/2010 και μετά.
5. Με 500 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) δηλώνεται αγορά ακινήτου αξίας μεγαλύτερης ή ίσης των 300.000 ευρώ.
•Στη διεύθυνση ιδιοκατοίκησης που δηλώνεται στο έντυπο φορολογίας εισοδήματος Ε1, υπάρχουν και άλλα ακίνητα που δηλώνονται στα έντυπα Ε2 και Ε9.
•Ύπαρξη αιτήματος επιστροφής ΦΠΑ.
•Ύπαρξη αιτήματος απαλλαγής από ΦΠΑ.
6. Με 400 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Ο καταβαλλόμενος φόρος μεταξύ διαδοχικών χρήσεων μεταβάλλεται όχι ευθέως ανάλογα με τη μεταβολή των ακαθαρίστων εσόδων.
•Ο καταβαλλόμενος φόρος είναι χαμηλότερος κατά 30,01% ή περισσότερο από το μέσο όρο καταβαλλόμενου φόρου του συγκεκριμένου κλάδου.
•Μη υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ.
•Μη υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ, ενώ έχει υποβληθεί τουλάχιστον μία περιοδική για την ίδια χρήση.
•Μη υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ, ενώ έχει υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος για την ίδια χρήση.
•Όταν ο καταβαλλόμενος ΦΠΑ μεταξύ διαδοχικών χρήσεων μεταβάλλεται όχι ευθέως ανάλογα με τη μεταβολή των εκροών.
•Όταν ο καταβαλλόμενος ΦΠΑ παρουσιάζει αρνητική διαφορά σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50 % από το μέσο όρο καταβαλλόμενου ΦΠΑ του συγκεκριμένου κλάδου.
7. Με 300 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Ασυμφωνία μεταξύ ακαθαρίστων εσόδων που δηλώθηκαν στο Ε3 με τις εκροές που δηλώθηκαν στην εκκαθαριστική ΦΠΑ.
•Ασυμφωνία αγορών που δηλώθηκαν στη φορολογία εισοδήματος και αγορών που δηλώθηκαν στην εκκαθαριστική ΦΠΑ.
•Ασυμφωνία μεταξύ δαπανών που δηλώθηκαν στη φορολογία εισοδήματος και δαπανών που δηλώθηκαν στην εκκαθαριστική ΦΠΑ.
•Το δηλούμενο μίσθωμα είναι μικρότερο από το τεκμαρτό.
•Ακίνητη περιουσία δεκαπλάσιας αξίας των ληξιπρόθεσμων βεβαιωμένων οφειλών.
•Η δηλούμενη επιφάνεια ιδιοκατοικούμενου ακινήτου στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) σε συγκεκριμένη χρήση είναι μικρότερη από την επιφάνεια που δηλώνεται σε επόμενη-ες χρήσεις, χωρίς να προκύπτει διαφοροποίηση στη δήλωση Ε9.
•Η δηλούμενη επιφάνεια των κύριων χώρων είναι μεγαλύτερη των 200 τ.μ. και ταυτόχρονα η επιφάνεια των βοηθητικών χώρων είναι μεγαλύτερη του 30% των κύριων χώρων.
•Εκροές μικρότερες των εισροών σε επίπεδο τριετίας (για υπόχρεους σε ΦΠΑ).
8. Με 200 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Ακίνητη περιουσία πενταπλάσιας αξίας των ληξιπρόθεσμων βεβαιωμένων οφειλών.
•Η συνολική αξία της αποκτηθείσας με επαχθή αιτία ακίνητης περιουσίας σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι μεγαλύτερη ή ίση με το 80 % των συνολικών δηλούμενων πραγματικών οικογενειακών εισοδημάτων στο ίδιο χρονικό διάστημα.
•Τα δηλωθέντα ποσά τοκοχρεολυσίων στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) είναι μεγαλύτερα από το 50% των συνολικών δηλούμενων πραγματικών οικογενειακών εσόδων της ίδιας δήλωσης.
9. Με 100 μόρια χρεώνεται ο φορολογούμενος σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
•Ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 6.000 ευρώ.
•Ακίνητη περιουσία τριπλάσιας αξίας των ληξιπρόθεσμων βεβαιωμένων οφειλών.
•Εκροές μικρότερες των εισροών (για υπόχρεους σε ΦΠΑ).
του Γιώργου Παλαιτσάκη, από την εφημερίδα "Μακεδονία", 22/9/2011
