Αλλαγές της τελευταίας στιγμής, όπως η επιβολή νέας εργοδοτικής εισφοράς 20 ευρώ ανά εργαζόμενο, περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή.
Από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου (για αναδιοργάνωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας) επηρεάζονται άμεσα και έμμεσα πάνω από 1,5 εκατομμύριο εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.
Το ενδιαφέρον από τις ασφαλιστικές του διατάξεις επικεντρώνεται στην προσωρινή σύνταξη, η οποία παρά τις προσδοκίες επίσπευσης του χρόνου έκδοσης μιας συνταξιοδοτικής απόφασης, οδηγεί όπως φαίνεται "στο περίμενε" για άλλους 9 μήνες πάνω από 140.000 ασφαλισμένους που δεν έχουν πάρει τη σύνταξή τους εδώ και πολλούς μήνες.
Επίσης προβλέπεται η επιβολή στους εργοδότες ποσοτικής εισφοράς 20 ευρώ ανά εργαζόμενο, με στόχο να ενισχυθεί ο νεοσύστατος λογαριασμός παιδικών κατασκηνώσεων της Εργατικής Εστίας!
Ακόμη στη θέση των καταργούμενων οργανισμών Παρατηρητήριο Απασχόλησης και Επαγγελματική Κατάρτιση, συνιστάται νέος φορέας με την επωνυμία Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ), στο οποίο προβλέπεται η σύσταση 75 καινούργιων θέσεων!
Στις διατάξεις που αφορούν το ΣΕΠΕ προβλέπεται η χρήση της κάρτας εργασίας ως προϋπόθεση για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότη και εργαζόμενου) κατά 10%. Οι έλεγχοι του ΣΕΠΕ για την ανασφάλιστη εργασία ενισχύονται και με στελέχη του ΣΔΟΕ ενώ προβλέπονται αυστηρές διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στους παραβάτες. Μάλιστα το ΙΚΑ θα μπορεί να κατάσχει και περιουσιακά στοιχεία, όπως και ποσά που τηρούν σε τραπεζικές καταθέσεις οι οφειλέτες του.
Οι σημαντικότερες από τις "ασφαλιστικές ρυθμίσεις" στο νομοσχέδιο του υπουργείου είναι οι εξής:
1. Υποχρεωτική προσωρινή σύνταξη που θα είναι ίση με το 80% της κανονικής και σε κάθε περίπτωση θα αναλογεί στο 90% της κατώτατης. Η ρύθμιση ισοδυναμεί με ντε φάκτο μείωση των καινούργιων συντάξεων σε ποσοστό έως 20% και αυτό γιατί προϋπόθεση για να βγει η προσωρινή είναι να δηλώσουν τα ταμεία ότι αδυνατούν να βγάλουν την πλήρη σύνταξη 3 μήνες μετά την αίτηση του ασφαλισμένου, ή 6 μήνες αν πρόκειται για διαδοχική ασφάλιση. Αυτή τη στιγμή μόνο στο ΙΚΑ είναι σε εκκρεμότητα πάνω από 140.000 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από τις αρχές του 2010!
Οι εν λόγω ασφαλισμένοι είτε θα πρέπει να περιμένουν -άγνωστο για πόσο- ώστε να πάρουν την κανονική σύνταξη, είτε -όταν ψηφιστεί το νομοσχέδιο- να πάρουν την προσωρινή που θα είναι:
α) στο 80% της κανονικής, δηλαδή αντί για 1.000 ευρώ (κανονική) να πάρουν 800 ευρώ προσωρινή, β) στο 90% της κατώτατης (με 15 έτη ασφάλισης). που σημαίνει ότι αντί για 487 ευρώ, (κατώτατη ΙΚΑ) θα δοθούν 438 ευρώ! Είναι βέβαιο ότι όλα τα ταμεία θα αντικαταστήσουν τις κανονικές από τις προσωρινές συντάξεις, αφού εξαντλήσουν τους 3 και 6 μήνες για να διαγνώσουν ότι... δεν μπορούν να δώσουν κανονική σύνταξη. Που σημαίνει ότι ακόμη και η προσωρινή θα βγαίνει 3 μήνες μετά την αίτηση! Η παγίδα που κρύβει η ρύθμιση και έχει να κάνει με τον συμβιβασμό των ασφαλισμένων σε μειωμένη σύνταξη, αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι αν είναι εύκολο για τα ταμεία να δώσουν προσωρινή σύνταξη και μάλιστα στο 80% της κανονικής, τότε γιατί είναι δύσκολο να υπολογίσουν και το υπόλοιπο 20% ώστε να δώσουν την κανονική σύνταξη; Μόνο αν δηλώσει ένας εργαζόμενος ότι θέλει να περιμένει για μήνες και χρόνια, δεν θα εκδίδεται η προσωρινή σύνταξη.
2. Επεκτείνεται η προστασία των μητέρων από ενδεχόμενη απόλυση για 18 μήνες (αντί για 12) μετά τη γέννα. Η ρύθμιση είναι ευνοϊκή καθώς προστατεύει τις εργαζόμενες οι οποίες μόνο για "σπουδαίο λόγο" μπορεί να απολυθούν μέσα σε αυτό το 18μηνο. Ως σπουδαίος λόγος -αναφέρεται στη διάταξη- δεν είναι η "μειωμένη απόδοση της εργαζόμενης μητέρας".
3. Καθιερώνεται εισφορά (4%) για 65.000 εργαζόμενους στο Δημόσιο (με σύμβαση αορίστου χρόνου και όχι μονίμου υπαλλήλου) για τη λήψη εφάπαξ. Επιπρόσθετα, όμως, μέσα από το μεσοπρόθεσμο σχέδιο λιτότητας (2011-2015) αυξάνεται κατά 1% η εισφορά για το εφάπαξ σε όλους τους υπαλλήλους του δημοσίου. Ετσι, αντί για 4% η εισφορά πάει στο 5%.
4. Θεσπίζεται η ταυτόχρονη εξαγορά και από τους δυο συζύγους του ιδιωτικού τομέα, πλασματικού χρόνου ασφάλισης λόγω τέκνων (έως 5 έτη). Η εξαγορά γίνεται με εισφορά 165,2 ευρώ τον μήνα και 50 ευρώ τον μήνα για κύρια και επικουρική ασφάλιση (το 20% + 6% του 25πλάσιου του βασικού ημερομισθίου). Η μητέρα που θα προσθέσει αυτά τα χρόνια στην ασφάλισή της δεν θα μπορεί να κάνει χρήση της δυνατότητας να βγει στη σύνταξη με ανήλικο. Σημειώνεται ότι αυτός ο πλασματικός χρόνος ήταν χωρίς επιβάρυνση με τον νόμο 3855/08 για όσους αποκτούσαν παιδιά μετά το 2000. Επειδή όμως το μέτρο επεκτάθηκε σε όλους τους ασφαλισμένους ανεξάρτητα από τον χρόνο γέννησης παιδιών, αποφασίστηκε το κόστος εξαγοράς να επιβαρύνει τους ίδιους τους εργαζόμενους.
5. Αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ, ενώ θα λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο τα δηλωθέντα (πραγματικά) αλλά και τα τεκμαρτά απαλλασσόμενα ή φορολογούμενα με ειδικό τρόπο εισοδήματα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να πάψουν να παίρνουν το βοήθημα δεκάδες χιλιάδες (ίσως και 70.000) συνταξιούχοι, αν τους "πιάσουν" τα νέα τεκμήρια. Για παράδειγμα αν ένας συνταξιούχος των 700 ευρώ έχει μεγαλύτερο τεκμαρτό εισόδημα (σπίτι, αυτοκίνητο, οικόπεδο), τότε θα αποκλειστεί από δικαιούχος του ΕΚΑΣ. Για το 2011 δικαιούχοι ΕΚΑΣ (από 230 έως 57,50 ευρώ/μήνα) είναι όσοι έχουν ατομικό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα μέχρι 8.472,09 ευρώ, συνολικό ατομικό (μαζί με άλλες πηγές) μέχρι 9.884,11 ευρώ και συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 15.380,90 ευρώ.
6. Μειώνεται στα 10 αντί 15 χρόνια η διάρκεια συμβίωσης ενός ζευγαριού, προκειμένου ο ένας εκ των δυο να διεκδικήσει σύνταξη μετά από διαζύγιο. Ο σύζυγος που δικαιούται τμήμα της σύνταξης (70%) μετά από διαζύγιο, δεν πρέπει να έχει εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ Σε περίπτωση θανάτου του/της πρώην συζύγου, το ποσό σύνταξης που δικαιούται ο χήρος ή η χήρα επιμερίζεται κατά 75% στον χήρο ή τη χήρα και 25% στον/στη διαζευγμένο/-η.
7. Τα ταμεία μπορούν να διαθέτουν μέχρι το 10% των ρευστών διαθεσίμων τους (από 2% που είναι σήμερα και 7% που προέβλεπε αρχικά το νομοσχέδιο) για την αγορά τίτλων (ομολόγων - εντόκων γραμματίων) του δημοσίου καθώς και για προθεσμιακές καταθέσεις.
8. Προβλέπεται και για τους άνδρες με 25ετία η δυνατότητα συνταξιοδότησης λόγω ανάπηρου, ή ανίκανου προς εργασία τέκνου, με προϋπόθεση να εργάζονται και οι δύο γονείς.
9. Ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ μπορούν να υποβάλουν αίτηση για σύνταξη χωρίς να διακόψουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Η σύνταξη όμως καταβάλλεται από τις αρχές του επόμενου της διακοπής μήνα. Σε όσους απονέμεται προσωρινή αναπηρική σύνταξη, παρέχεται η δυνατότητα διατήρησης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, εφόσον δεν προσφέρουν προσωπική εργασία.
10. Οι ασφαλισμένοι του ΤΣΑ μπορούν να μεταταγούν από την 3η στην 5η ασφαλιστική κατηγορία του ΟΑΕΕ, εφόσον για κάθε έτος καταβάλουν 250 ευρώ για να έχουν προσαύξηση της μελλοντικής τους σύνταξης.
του Κώστα Κατίκου, από την εφημερίδα "Αδέσμευτος Τύπος", 20/6/2011
