Στον «αέρα» κινδυνεύει να βρεθεί το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του ΙΚΑ, παρά την απόσειση του βάρους της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης, το «πάγωμα» των αποδοχών, τις ανατροπές στον υπολογισμό των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας.
Ένα χρόνο μετά το μνημόνιο, το οποίο υποτίθεται ότι έγινε για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων, τα ελλείμματα όχι μόνο δεν περιορίστηκαν αλλά το Δημόσιο δεν απέδωσε ακόμη το ποσοστό που του αναλογεί (για το α' τετράμηνο του έτους) απ' τα 2,4 δισ. ευρώ που έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό ως συμμετοχή του κράτους στη συνταξιοδοτική δαπάνη (1% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τον ν. 3029/02). Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά:
1 Λόγω της ύφεσης και της απραξίας των εισπρακτικών μηχανισμών τα έσοδα του ΙΚΑ μειώθηκαν κατά 16,5% το α' τρίμηνο του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι, εάν διατηρηθούν αυτοί οι αρνητικοί ρυθμοί, όχι μόνο δεν μπορεί να εφαρμοστεί το σχέδιο για μείωση κατά 10% των (εργοδοτικών και εργατικών) εισφορών από την 1η Ιουλίου (αφορά τις επιχειρήσεις που αποδίδουν τακτικά τις εισφορές στα ταμεία), αλλά το ΙΚΑ δεν θα έχει έσοδα, προκειμένου να καταβάλλει κανονικά τις συντάξεις. Από 14,9 δισ. ευρώ έσοδα το 2010 αυτά θα περιοριστούν στα 12,4 δισ. (μείον 2,5 δισ. ή κατά 16,5%, σύμφωνα με την τάση που καταγράφηκε το α' τρίμηνο). Αλλά μόνο για τις συντάξεις των 1.030.000 δικαιούχων απαιτούνται 11 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
2 Το ΙΚΑ και τα άλλα ταμεία δεν μπορούν να ρευστοποιήσουν τα ομόλογα ονομαστικής αξίας σχεδόν 8 δισ. ευρώ (από τα 22 δισ. της συνολικής περιουσίας τους), καθώς αυτά έχουν απολέσει πάνω από το 30% της αξίας τους κατεβάζοντας τη σημερινή τους αξία στα 5,5 δισ. ευρώ. Μάλιστα, αν οι διοικήσεις των ταμείων βγουν στην αγορά και τα «σπάσουν», ενδεχομένως θα καταγράψουν απώλειες άνω του 40% και, έτσι, κινδυνεύουν να κατηγορηθούν για απιστία (επιλογή εθελοντικού «κουρέματος»-απώλειας περιουσιακών στοιχείων).
3 Όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελλοχεύει στις τράπεζες, οι οποίες δανείζουν τα ταμεία με ρέπος με εγγύηση τους τίτλους (κρατικά ομόλογα) που κατέχουν. Πρωτοπόρες σε αυτό είναι οι τράπεζες Εθνική, Alpha, Eurobank και Πειραιώς, οι οποίες δίνουν χρήματα με επιτόκιο έως 3,7%, αλλά επιβάλλουν «κούρεμα» 28% επί της ονομαστικής αξίας του ομολόγου. Για παράδειγμα, το ΙΚΑ έχει ενεχυριάσει ομόλογα ονομαστικής αξίας 2,9 δισ. ευρώ και έχει αντλήσει ρευστότητα περίπου 2,1 δισ. από τις τράπεζες, καταβάλλοντας τόκους 7,8 εκατ. ευρώ. Τα οποία οι εκπρόσωποι των εργαζομένων (Μουτάφης της ΓΣΕΕ, Χατζόπουλος των υπαλλήλων του ΙΚΑ κ.ά.) ζήτησαν να πληρώσει το Δημόσιο, καθώς ο δανεισμός γίνεται γιατί το κράτος δεν αποδίδει εγκαίρως τα χρήματα που του αναλογούν.
Ωστόσο, και αυτή η προσπάθεια ανακύκλωσης των ταμειακών προβλημάτων των ταμείων αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα.
Και αυτό, γιατί οι τράπεζες δέχονται ακόμη ως εγγύηση τα ειδικού τύπου ομόλογα (Χριστοδουλάκης και εντεύθεν) που έδωσε το Δημόσιο και τα οποία δεν τελούν όλα υπό διαπραγμάτευση στις αντίστοιχες πλατφόρμες (δευτερογενή αγορά). Σύμφωνα με μια πηγή, οι τράπεζες δανείζουν με εγγύηση τους σχετικούς τίτλους «μη γνωρίζουσες ότι πρόκειται για ομόλογα ειδικού τύπου, καθώς έχουν ως πρόθεμα τον κωδικό GR».
Μόνη θετική, για τα οικονομικά του ΙΚΑ, εξέλιξη είναι η αποτίναξη του οικονομικού φορτίου που συνεπάγεται η υγειονομική περίθαλψη. Το βάρος «πέρασε» στο υπουργείο Υγείας με νέο πρόεδρο στο ΕΟΠΥΥ τον διοικητή του ΟΑΕΕ Γ. Βουδούρη. Μάλιστα ο διοικητής του ΙΚΑ, Ρ. Σπυρόπουλος, φέρεται να είχε θέσει ως προϋπόθεση τη μεταφορά του κλάδου υγείας στον ΕΟΠΥΥ προκειμένου να μείνει στο Ιδρυμα.
του Χρήστου Μέγα, από την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 30/4/2011
