15 Ιουν 2010

Η Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. προς τον Υπουργό Εσωτερικών για το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων

Αθήνα, 3 Ιουνίου 2010
Αριθμ. Πρωτ.: 608


Προς:
Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης
και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
κ. Γιάννη Ραγκούση
Βασ. Σοφίας 15
106 74 – Αθήνα

Κοινοποίηση:
1. Υφυπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης
και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
κ. Γεώργιο Ντόλιο
Σταδίου 27
101 83 – Αθήνα
2. Γενικό Γραμματέα
Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης
και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
κ. Δημήτρη Στεφάνου
Σταδίου 27
101 83 – Σταδίου
3. Πρόεδρο και Μέλη του
Δ.Σ. της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε.
Γ. Γενναδίου 8
106 78 - Αθήνα





Κύριε Υπουργέ,

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής, διακινείται στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Κ.Ε.Δ.Κ.Ε., Τ.Ε.Δ.Κ.Ν.Α. και Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α.) σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης για τον τρόπο εκτέλεσης των έργων διαχείρισης απορριμμάτων που προβλέπονται από τον Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) Νομού Αττικής.
Πριν προχωρήσουμε σε οποιαδήποτε ενέργεια δημοσιοποίησης της απόφασης αυτής της κυβέρνησης κρίνουμε σκόπιμο να σας ενημερώσουμε για τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο της διαχείρισης των απορριμμάτων και τις επιπτώσεις που θα έχει η αφαίρεση της αρμοδιότητας από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με απόλυση εκατοντάδων εργαζομένων προς όφελος και μόνο του «ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ» ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση των απορριμμάτων στο Νομό Αττικής.
Στο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) του Νομού Αττικής προβλέπεται εκτός από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις των Άνω Λιοσίων (εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης Κομποστοποίησης, κορεσμένος Χ.Υ.Τ.Α., Αποτεφρωτήρας Νοσοκομειακών Αποβλήτων) και της Φυλής (Χ.Υ.Τ.Α. σε λειτουργία), η κατασκευή επίσης τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας αποβλήτων σε Γραμματικό, Κερατέα, Φυλή και Άνω Λιόσια και τους Χ.Υ.Τ.Α του Γραμματικού και της Κερατέας.
Η ολοκλήρωση του Περιφερειακού σχεδιασμού πρέπει να υλοποιηθεί γιατί αποτελεί συνολικό αίτημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και προγραμματική δέσμευση της κυβέρνησης, όχι μόνο γιατί ο Χ.Υ.Τ.Α. της Φυλής έχει περιορισμένο χρόνο ζωής αλλά γιατί επίσης υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτές έχουν να κάνουν:
α. Με την χρηματοδότηση.
β. Με την υποχρέωση της Ελλάδας να αυξήσει τις ποσότητες των προϊόντων που ανακυκλώνει.

Σημειώνεται πως είχε ξεκινήσει η διαδικασία από τον Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. για την ετοιμασία των σχεδίων των Τευχών Δημοπράτησης με σκοπό την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων από το Φεβρουάριο του 2010, τα οποία εστάλησαν στην Υπουργό Περιβάλλοντος και στη συνέχεια στο Γενικό Γραμματέα τη Περιφέρειας Αττικής, χωρίς όμως να έχουν ελεγχθεί από την αρμόδια υπηρεσία του Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. και να έχουν εγκριθεί από τη Διοίκησή του.

Την Πέμπτη 20 Μαΐου 2010 πραγματοποιήθηκε στην Περιφέρεια Αττικής σύσκεψη με τη συμμετοχή και εκπροσώπων του Ε.Σ.Δ..Κ.Ν.Α. στην οποία συζητήθηκε το σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. προκειμένου:
α. Να κατασκευαστούν τα τέσσερα εργοστάσια οικονομικού αντικειμένου περίπου 0,5 δις ευρώ.
β. Να εκχωρηθεί σε ιδιώτη η εκμετάλλευση της λειτουργίας τους για 25 χρόνια, οικονομικού αντικειμένου περίπου 3 δις ευρώ.
γ. Να πραγματοποιήσει η Περιφέρεια Αττικής τη δημοπράτηση του έργου (Προϊσταμένη Αρχή).

Με ιδιαίτερη σπουδή και μετά τις παρεμβάσεις της Περιφέρειας Αττικής η Διοίκηση του Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. στις 19-5-2010 εξέδωσε πρόσκληση για συνεδρίαση του Δ.Σ. στις 27-5-2010, η οποία όμως κάτω από τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν αναβλήθηκε στην αρχή για τις 2-6-2010 και στη συνέχεια για άγνωστη ημερομηνία.

Κύριε Υπουργέ,

Η άρνηση μας όσον αφορά το σχέδιο της Προγραμματικής Σύμβασης αλλά και γενικότερα οι θέσεις μας για τη διαχείριση των απορριμμάτων στο Νομό Αττικής είναι αναλυτικά οι πιο κάτω:

Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:

Στο διάστημα δύο μόλις ημερών (31/5 & 1/6) γίναμε αποδέκτες τριών διαφορετικών εκδοχών του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης τα οποία αλλάζουν μετά τις έντονες αντιδράσεις που κάθε φορά δημιουργούν. Το τελευταίο από τα σχέδια αυτά, υποκρύπτει τεχνηέντως την 25ετή παραχώρηση της λειτουργίας των εργοστασίων σε ιδιώτη ενώ προβλέπει ότι «κατά τη διάρκεια ισχύος της παρούσης είναι δυνατή η εισδοχή και άλλων φορέων με σχετική τροποποίηση βάσει σχετικών αποφάσεων των αρμόδιων οργάνων των ήδη συμβαλλομένων μερών και των νεοεισερχομένων φορέων.»(άρθρο 5.2). Κατά αυτόν τον τρόπο αφήνει ορθάνοιχτο παράθυρο για να εισέλθει και τρίτο μέρος που θα διαμορφώσει αποφάσεις. Ειδικότερα:

1. Η προτεινόμενη Προγραμματική Σύμβαση είναι παράνομη γιατί ο Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. είναι ο μοναδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φ.ο.Δ.Σ.Α.) για την Αττική και συνεπώς ο μοναδικός φορέας που μπορεί να δημοπρατήσει έργα.

2. Μέσα από την Προγραμματική Σύμβαση προτείνεται να γίνει δημοπράτηση ΟΛΩΝ των παραπάνω ως ΕΝΑ ΕΡΓΟ παρά ότι τα εργοστάσια είναι σε διαφορετικές τοποθεσίες. Η επιλογή αυτή είναι αποτρεπτική για να μετέχουν και άλλοι υποψήφιοι ανάδοχοι και γίνεται «φωτογραφική» για γνωστό ανάδοχο-εργολάβο στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Β. ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ:

1. Αποδεικνύεται με συγκεκριμένα στοιχεία που μπορούμε να θέσουμε σε γνώση σας ότι για τις πραγματικές ανάγκες της Αττικής επαρκούν τα τρία εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων, αντί των τεσσάρων που περιλαμβάνει ο ΠΕ.Σ.Δ.Α. Αττικής. Με τη λειτουργία των τριών εργοστασίων (πλέον του υφιστάμενου Ε.Μ.Α.Κ.) όχι μόνο εξυπηρετείται το μεγαλύτερο μέρος της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής (το υπόλοιπο μπορεί να εξυπηρετηθεί με ανάπτυξη της «ανακύκλωσης στην πηγή») αλλά επίσης καλύπτονται οι στόχοι για αύξηση των ποσοτήτων των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται σύμφωνα με τις Κοινοτικές Οδηγίες.

2. Σε περίπτωση που δεν κατασκευαστεί το τέταρτο εργοστάσιο (της Φυλής) έχουμε ως οφέλη:
α. Καλύπτεται η δαπάνη για την κατασκευή των εργοστασίων σχεδόν ΚΑΘ΄ ΟΛΟΚΛΗΡΙΑ από Κοινοτικούς πόρους (τα τρία εργοστάσια κοστίζουν 131.000.000 ευρώ, το 75% καλύπτεται από Κοινοτικούς πόρους, ενώ το υπόλοιπο 25% καλύπτεται από Εθνικούς όρους). Ώστε συνολικά θα κοστίσουν 32.000.000 ευρώ. Δαπάνη όχι άμεσα απαιτητή και εν μέσω κρίσης αλλά σταδιακά σε βάθος τουλάχιστον πενταετίας και μετά την συνολική δημοπράτηση των έργων κατασκευής (έγκριση περιβαλλοντικών όρων, διαγωνισμός, ανάθεση, κατασκευή).
Στην αντίθετη περίπτωση της κατασκευής και του 4ου εργοστασίου ο Ανάδοχος θα συμπληρώσει ποσό 370.000.000 ευρώ πέραν της κοινοτικής επιχορήγησης με δάνειο (σύμφωνα με τα Τεύχη Δημοπράτησης) κόστος που θα μετακυλιστεί στους Δήμους, αυξάνοντας το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας. Επίσης, (ο Καθολικός Διάδοχος του Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α.):
i. θα πληρώσει 2.953.900.000 ευρώ για τη λειτουργία των εργοστασίων στη διάρκεια 25 ετών και
ii. δεν θα έχει σχεδόν ΚΑΝΕΝΑ έσοδο για μια 25ετία (θα εισπράττει μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό του τέλους εισόδου, το οποίο δεν θα καθορίζει ο Σύνδεσμος αλλά ο Ανάδοχος και το οποίο δεν θα επαρκεί ούτε καν για τα λειτουργικά έξοδα του Συνδέσμου).
Ας σημειωθεί ότι η κοινοτική επιχορήγηση δεν αφορά μόνο τα 4 εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, αλλά και τα 3 εργοστάσια κομποστοποίησης προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος, για τα οποία υπάρχουν ήδη σχετικές μελέτες του Ε.Σ.Κ.Ν.Α. και θα δημοπρατηθούν στη συνέχεια, οικονομικού αντικειμένου περί τα 40 εκατομμύρια ευρώ.
β. Παραμένει ο χώρος που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί το τέταρτο εργοστάσιο (της Φυλής) ως χώρος Χ.Υ.Τ.Α. (5.400.000 κ.μ.) που μπορεί να εξασφαλίσει την απορρόφηση των υπολειμμάτων από την επεξεργασία των απορριμμάτων για χρονικό διάστημα 4,5 και πλέον χρόνων.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι στο χώρο που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί το 4ο εργοστάσιο έχει ήδη πραγματοποιηθεί εκβάθυνση (εκσκαφές) προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για απόρριψη απορριμμάτων. Το κόστος της εκσκαφής έχει ήδη καταβληθεί από το Σύνδεσμο.
γ. Θα παράγονται υπέρογκες ποσότητες απορριμματικών καυσίμων (δευτερογενές καύσιμο – SRF) λόγω της μεγάλης δυναμικότητας του 4ου εργοστασίου και της τεχνολογίας που έχει επιλεγεί για αυτό, ενώ δεν υπάρχει αγορά να το απορροφήσει. Συνεπώς θα υπάρχει υποχρέωση να το «θάβουμε» διογκώνοντας και πάλι τις ποσότητες απορριμμάτων που θα καταλήγουν στον Χ.Υ.Τ.Α., δημιουργώντας τελικά απόκλιση από τους στόχους που πρέπει να κατακτήσουμε (αύξηση των ποσοτήτων των απορριμμάτων που θα ανακυκλώνονται, μείωση του βιοδιασπάσιμου κλάσματος στους Χ.Υ.Τ.Α.), έχοντας ήδη δαπανήσει περισσότερα χρήματα.

3. Το τέλος εισόδου (δηλαδή το κόστος διαχείρισης ανά τόνο απορριμμάτων) θα καθορίζεται μονομερώς από τον Ανάδοχο.

Γ. ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ:

1. Η Προγραμματική Σύμβαση προβλέπει να δημοπρατηθεί ΕΝΑ έργο (που περιλαμβάνει την κατασκευή των 4 εργοστασίων και την ανάθεση λειτουργίας τους για 25 χρόνια). Ένας από τους κινδύνους αυτής της επιλογής είναι εφόσον δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα σε ένα από αυτά, τότε αυτομάτως ΣΤΑΜΑΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΕΡΓΟ, καταρρακώνοντας όλο τον σχεδιασμό και καθιστώντας αδύνατη τη σύγκλιση στους στόχους. Η ενδεδειγμένη λύση είναι να δημοπρατηθεί χωριστά το κάθε εργοστάσιο, λύση που επιτρέπει να συμπυκνώσουμε τους χρόνους αποπεράτωσής τους, καθώς οι μονάδες Γραμματικού και Κερατέας έχουν εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και μπορούν να δημοπρατηθούν άμεσα.

Δ. ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ:

1. Για τη Μονάδα της Φυλής έχει επιλεγεί αποκλειστικά η τεχνολογία της βιοξήρανσης (σε χώρο που δεν μπορεί να εφαρμοστεί άλλη τεχνολογία). Η δημοπράτηση θα δώσει τη δυνατότητα συμμετοχής ΜΟΝΟ ΣΕ ΔΥΟ υποψήφιους αναδόχους καθώς είναι και οι μόνοι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη που μπορούν να συμμετέχουν.
2. Με την κατασκευή εργοστασίου βιοξήρανσης δεν θα επιτευχθεί ποτέ ο στόχος για την ανακύκλωση – ανάκτηση Α.Σ.Α. κατά υλικό, αφού το χαρτί και το πλαστικό αποτελούν συστατικά του δευτερογενούς καυσίμου.
3. Εφόσον δεν κατασκευαστεί το 4ο εργοστάσιο βιοξήρανσης στη Φυλή, εξασφαλίζονται συνολικά πιο ήπιες τεχνολογίες διαχείρισης των απορριμμάτων.


Κύριε Υπουργέ,

Η έναρξη των διαδικασιών της δημοπράτησης με τους προαναφερθέντες επαχθείς όρους, θα αποφασιστεί από τη σημερινή πολιτική και αυτοδιοικητική ηγεσία, ενώ η πραγματοποίηση, αποδοχή του διαγωνισμού με την ορατή μεθόδευση που επιχειρείται θα δεσμεύσει για δεκάδες χρόνια την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους αιρετούς που θα εκλεγούν το Νοέμβριο του 2010.
Ιδιαίτερα το υπερβολικό κόστος του έργου, αλλά και η εκχώρηση των εσόδων και των δικαιωμάτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ιδιώτη προκαλεί το κοινωνικό αίσθημα, σε μια περίοδο που ο Ελληνικός Λαός λόγω της οικονομικής κρίσης και των μέτρων της κυβέρνησης καλείται να επωμισθεί νέα βάρη. Συγχρόνως αποτελεί ανακολουθία για το Υπουργείο σας να ψηφίζει το πρόγραμμα Διοικητικής Μεταρρύθμισης «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» και την ίδια στιγμή να έρχεται η κυβέρνηση με την πολιτική της να δηλώνει στην πράξη αδυναμία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να ασκήσει τη βασική της αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, παρά τα προβλήματα που κατά καιρούς υπάρχουν.
Η αύξηση των τελών εισόδου θα αποτελέσει σημείο συνολικής αντιπαράθεσης ενόψει των Δημοτικών Εκλογών. Και αυτό γιατί το τίμημα θα επιβαρυνθεί στο σύνολο του ο Δημότης καθώς λόγω των περικοπών η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα αδυνατεί να ανταπεξέλθει.
Είναι ξεκάθαρο σε όλους ότι πρόκειται για «φωτογραφικό διαγωνισμό» με πρωτοβουλία και παραγόντων της κυβέρνησης και το όλο θέμα πρόκειται να κλείσει πριν την εφαρμογή του Νόμου για τον Καλλικράτη και την αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Τελευταίο πρόβλημα και πιο σοβαρό που σας επισημαίνουμε είναι ότι, αφενός με την υλοποίηση αυτής της προγραμματικής σύμβασης εκατοντάδες εργαζόμενοι του Ε.Σ.Δ.Κ.Ν. Αττικής θα βρεθούν στο δρόμο και αφετέρου η υλοποίηση του προγράμματος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» ξεκινάει με την κατάργηση του Δημόσιου και Κοινωνικού χαρακτήρα των υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την εκχώρηση βασικών αρμοδιοτήτων της σε ιδιώτες και το μεγάλο κεφάλαιο, επιβαρύνοντας και μεταφέροντας το κόστος παροχής των υπηρεσιών στο Δημότη και τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού της ολομέτωπης επίθεσης στα εργασιακά μας δικαιώματα γίνεται πλέον ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση μετά την εκχώρηση, σύμφωνα με το Ν.2939/2001 σε ιδιώτες του συστήματος ανακύκλωσης των υλικών συσκευασίας προχωράει τώρα και στην ιδιωτικοποίηση του συνόλου της Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων αφού αυτή είναι η κατεύθυνση κατά το άρθρο 211 του Νόμου για τον Καλλικράτη που δεν θα περιορίζεται μόνο στο Νομό Αττικής.
Σε περίπτωση υλοποίησης της Προγραμματικής Σύμβασης και της εκχώρησης της αρμοδιότητας σε ιδιώτες ή αντίδρασή μας θα είναι αυτή που αρμόζει στη σοβαρότητα του προβλήματος αλλά και στη δυναμική του κλάδου μας.
Αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν τον ορισμό της συνάντησης και τις θέσεις του Υπουργείου σας.

Για την Εκτελεστική Επιτροπή της Π.Ο.Ε. – Ο.Τ.Α.

Ο Πρόεδρος
Θέμης Μπαλασόπουλος
Ο Γεν. Γραμματέας
Γιώργος Καταχανάς