19 Μαρ 2010

Έβγαλε «κόκκινη κάρτα» στο κομματικό κράτος

Νομοσχέδιο- επανάσταση για τη δημόσια διοίκηση ψήφισε η Βουλή
Αρχίζουν από τις αμέσως επόμενες ημέρες οι κρίσεις για τους 28.700 νέους προϊσταμένους στο Δημόσιο, που θα επιλεγούν βάσει του νέου αντικειμενικού συστήματος, το οποίο ψηφίστηκε προχθές από τη Βουλή.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο επιχειρείται να μπει τέλος στον κομματικό έλεγχο της δημόσιας διοίκησης. «Η συντριπτική πλειοψηφία- όταν λέω συντριπτική πλειοψηφία εννοώ σε επίπεδα άνω του 90%- των στελεχών που σήμερα πλαισιώνουν ιεραρχικές θέσεις ευθύνης μέσα στον δημόσιο τομέα έχουν επιλεγεί μέσα από απολύτως αναξιοκρατικές και μη αντικειμενικές διαδικασίες», λέει ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, αναφερόμενος στο καθεστώς με το οποίο γίνονταν μέχρι σήμερα οι τοποθετήσεις.
Με τον προηγούμενο νόμο (νόμο Παυλόπουλου του 2004) καρατομήθηκαν μέσα σε μία ημέρα χιλιάδες διευθυντικά στελέχη, ενώ οι μαζικές διαδικασίες επιλογής που ακολούθησαν συνοδεύτηκαν από καταγγελίες για αναξιοκρατικές τοποθετήσεις υπαλλήλων σε θέσεις γενικών διευθυντών, διευθυντών και τμηματαρχών. Αναξιοκρατία
Τα παραδείγματα επιλογής υπαλλήλων χωρίς προσόντα είναι πολλά. Έτσι, βρέθηκε να επιλέγεται διευθυντής σε Εφορία υπάλληλος που είχε μόνον απολυτήριο λυκείου και δεν γνώριζε κάποια ξένη γλώσσα ούτε καν είχε προϋπηρεσία σε άλλη θέση ευθύνης.
Αντιθέτως, στο πλαίσιο της κρίσης για την ίδια θέση, άλλος υποψήφιος βρέθηκε να είναι απλός υπάλληλος, παρ΄ ότι είχε πανεπιστημιακές σπουδές, γνώριζε μία ξένη γλώσσα και είχε διατελέσει 6 χρόνια τμηματάρχης και 3 χρόνια διευθυντής.
Με τις ίδιες διαδικασίες, στο υπουργείο Εσωτερικών «χρίστηκε» διευθυντής υπάλληλος με πτυχίο Θεολογίας και χωρίς άλλα προσόντα ή εμπειρία ως προϊστάμενος. Στα... αζήτητα παρέμεινε, αντιθέτως, απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης με μεταπτυχιακό, γνώση δύο ξένων γλωσσών και προϋπηρεσία σε θέσεις τμηματάρχη και διευθυντή συνολικά 8 ετών.
«Οι προϊστάμενοι αυτοί έβαζαν υπογραφές για τα Βατοπέδια, έδιναν επιχορηγήσεις εκεί που δεν έπρεπε», σχολιάζουν χαρακτηριστικά στελέχη του Δημοσίου. «Πρόκειται για τομή αντίστοιχη με εκείνη που έγινε επί Βενιζέλου, όταν καθιερώθηκε η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και δόθηκε τέρμα στο φαινόμενο της Πλατείας Κλαυθμώνος», επισημαίνουν κύκλοι του υπουργείου Εσωτερικών, διευκρινίζοντας πως δεν θα μπορεί πλέον η εκάστοτε κυβέρνηση να ανεβοκατεβάζει προϊσταμένους.

Αντικειμενικές διαδικασίες
Ανάλογη άποψη εμφανίζονται να έχουν και οι δημόσιοι υπάλληλοι. «Είναι επανάσταση για τη δημόσια διοίκηση της χώρας», ανέφερε στέλεχος του Δημοσίου με πολυετή προϋπηρεσία και εμπειρία σε θέσεις ευθύνης.
Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται και ο πρόεδρος της Ένωσης Αποφοίτων των Εθνικών Σχολών Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου «ενδυναμώνουν ουσιαστικά την αντικειμενικότητα και την αξιοκρατία στη δημόσια διοίκηση, δίνοντας τη δυνατότητα στους αποδεδειγμένα ικανούς και καταρτισμένους υπαλλήλους να βρεθούν σε θέσεις ευθύνης, σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για τη χώρα», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Γρηγόρης Θεοδωράκης.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως με το νέο σύστημα για να καταλάβει κάποιος υποψήφιος θέση ευθύνης θα πρέπει να έχει προηγουμένως υπηρετήσει ως προϊστάμενος- τμήματος, διεύθυνσης ή γενικής διεύθυνσης. Αντιθέτως, με το προηγούμενο καθεστώς βαρύτητα δινόταν μόνον στον συνολικό αριθμό των ετών υπηρεσίας ανεξαρτήτως εμπειρίας σε θέση ευθύνης.

Συνέντευξη με αντικειμενικό τρόπο

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ, εξάλλου, η διαδικασία της συνέντευξης γίνεται με αντικειμενικό τρόπο. Βασική διαφοροποίηση είναι πως θα είναι πλέον δημόσια, δηλαδή θα μπορούν να παρίστανται σε αυτήν και άλλοι υποψήφιοι, ενώ προβλέπεται έκφραση αιτιολογημένης γνώμης από τα μέλη του συμβουλίου που θα τη διενεργούν.
«Το άνοιγμα των μορίων που προέβλεπε το προηγούμενο σύστημα στο πλαίσιο της συνέντευξης και της αξιολόγησης των ικανοτήτων των υποψηφίων έδινε στους κριτές τη δυνατότητα να εξισορροπήσουν για τους “δικούς” τους υπαλλήλους διαφορές στη βαθμολογία, που συγκέντρωναν από τα τυπικά προσόντα και την επαγγελματική τους εμπειρία», σχολίαζαν στελέχη του Δημοσίου.
Είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης κάποιος υποψήφιος για γενικός διευθυντής μπορούσε να πάρει από τη συνέντευξη από 100 έως 450 μόρια. «Κανείς δεν υποχρεωνόταν να πει “τον ρώτησα αυτό, απάντησε αυτό και γι΄ αυτό παίρνει τόσα μόρια”, αλλά έβαζαν αυθαίρετα τη βαθμολογία», υποστηρίζουν υπάλληλοι που κόπηκαν εξαιτίας της διαδικασίας αυτής.
Δεν είναι εξάλλου τυχαίο πως το προηγούμενο αναξιοκρατικό σύστημα επιλογής προϊσταμένων οδήγησε σε προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο τους δικαίωσε κρίνοντας πως η διαδικασία της συνέντευξης παραβίαζε τη νομιμότητα, καθώς δεν τηρούνταν πρακτικά και δεν υπήρχε η απαιτούμενη αιτιολόγηση για κάθε υποψήφιο.
της Νικολέττας Μουτούση, από την εφημερίδα "Τα Νέα", 19/3/2010