9 Απρ 2016

Φάκελος «εργασιακά»: Εργαζόμενος σε callcenter - Οι άνθρωποι πίσω από το τηλέφωνο

Ιάσων Μπάντιος - Καθημερινά δεχόμαστε τηλεφωνικές κλήσεις από εταιρείες παροχής υπηρεσιών για να γίνουμε πελάτες τους. Χιλιάδες άνθρωποι διαφόρων ηλικιών εργάζονται σε τηλεφωνικά κέντρα εταιρειών, στα χρόνια του telemarketing και των υπερπροσφορών. Ποιές όμως είναι οι συνθήκες εργασίας των ανθρώπων που ποτέ δεν γνωρίζουμε, παρά μόνο μιλάμε μαζί τους στο τηλέφωνο;

Ο Κώστας είναι 25 χρονών και δουλεύει σε τηλεφωνικό κέντρο το οποίο πουλάει κοσμήματα μέσω της τηλεόρασης, και εδράζεται στη δυτική Θεσσαλονίκη. Μίλησε στο stokokkino.gr για τις εργασιακές συνθήκες που αντιμετωπίζει στη δουλειά του, τις δυσκολίες αλλά και την εκμετάλλευση που πολλές φορές βιώνει από τους εργοδότες του.

Όπως μας λέει «Πρόκειται για μια εξαπάτηση των πελατών, γιατί από την πρώτη μέρα που πήγα στη δουλειά νόμιζα ότι θα πουλάω αληθινά κοσμήματα, αλλά μπήκα στην αποθήκη και αυτό που είδα ήταν σε σακουλάκια σταυροί με κινέζικα γράμματα στη συσκευασία, και εμείς τον πουλάμε ως σταυρό 18 καρατιών».
Δουλειά του Κώστα είναι να μιλάει κάθε μέρα στο τηλέφωνο 8,10, 12 ώρες συνεχόμενα, το διάλειμμα του μπορεί να είναι 10 λεπτά με ένα τέταρτο το πολύ στις 10 ώρες εργασίας.

Όλες αυτές τις ώρες προσπαθεί να πείσει τους τηλεθεατές που έχουν πάρει τηλέφωνο να αγοράσουν τα προϊόντα, με πολύ άσχημο τρόπο πολλές φορές. Όπως μας λέει όταν δεν θα τον ακούει κάποιος προϊστάμενος θα είσαι πιο χαλαρός και δεν θα πιέσει τον πελάτη, αλλά όταν ξέρει ότι κάποιος από την διεύθυνση ακούει την τηλεφωνική συνομιλία πρέπει να τον πείσει να αγοράσει τα προϊόντα. Αν δεν τα καταφέρει, θα του κάνει παρατήρηση και θα δεχθεί πίεση.

«Υπάρχει ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στους εργαζόμενους, συγκριτικά με τις πωλήσεις που κάνει ο κάθε τηλεφωνητής» σημειώνει ο Κώστας.

«Η σύμβαση είναι αορίστου χρόνου, υπερωρίες κάνω πολλές κάθε βδομάδα χωρίς να το θέλω. Σαββατοκύριακα έχω κάνει και 14 ώρες, οι οποίες πληρώνονται. Αλλά ποτέ δεν με ρωτάει αν μπορώ να κάτσω περισσότερες ώρες, απλά το θέτει ως εκβιασμό» σημειώνει αναφορικά με τη σύμβαση και τις απαιτήσεις του αφεντικού του. 

«Τα Χριστούγεννα πχ δεν δουλέψαμε, ημέρα Παρασκευή, αλλά το αφεντικό είπε ότι όποιος δεν έρθει Σάββατο πρωί θα θεωρηθεί αυτόματη παραίτηση. Αν ήθελα να κάνω Χριστούγεννα εκτός πόλης, στην οικογένεια μου, δε θα μπορούσα» συμπληρώνει.

Οι πληρωμές στην εταιρεία δεν γίνονται στην ώρα τους, αλλά καθυστερούν σχεδόν 25 μέρες κάθε μήνα.

Οι εργαζόμενοι στην εταιρεία τηλεπωλήσεων της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν έχουν την «πολυτέλεια» να επιλέξουν τις μέρες που θέλουν να πάρουν άδεια ή ρεπό, απλά η διεύθυνση επιλέγει ποιες και πόσες μέρες θα δώσει άδεια στους εργαζόμενους της. 

«Η απόλυση είναι η πιο συχνή απειλή»

Όπως λέει ο Κ στο τηλεφωνικό κέντρο εργάζονται ηλικίες 20-25 χρονών, άνθρωποι που δεν έχουν ξαναδουλέψει στη ζωή τους και ή σπουδάζουν παράλληλα ή καλύπτουν τα βασικά τους έξοδα με αυτή τη δουλειά. 

«Είναι μια συνειδητή επιλογή του εργοδότη, διότι αυτές οι ηλικίες δεν έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις και μπορούν να κάνουν υπερωρίες ανά πάσα στιγμή, αλλά και να τους εκμεταλλεύεται. Κάποιος που είναι 40 χρονών και έχει 20 χρόνια στην αγορά εργασίας γνωρίζει στοιχειωδώς τα εργασιακά του δικαιώματα και τα υπερασπίζεται, ενώ ένας 20άρης που εργάζεται για πρώτη φορά ενδίδει πολύ πιο εύκολα στους εργοδοτικούς εκβιασμούς. Εμείς σκύβουμε το κεφάλι και δουλεύουμε, οι περισσότεροι νέοι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν τα εργασιακά τους δικαιώματα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κ. 

Όταν συμβαίνει μια απότομη αλλαγή στο πρόγραμμα και προστίθενται 3 και 4 ώρες δουλειάς εργασίας, και ο τηλεφωνητής κάνει τα αυτονόητα παράπονα για τις υπερωρίες που δεν γνώριζε, τότε η διεύθυνση της επιχείρησης επικαλείται τα μνημόνια και την δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας, λόγω της οποίας δεν μπορεί να προσλάβει περισσότερο προσωπικό.

«Κατά το παρελθόν έχω μάθει ότι υπήρξαν απολύσεις. Μια κοπέλα είχε τον πατέρα της σε τελευταίο στάδιο καρκίνου στο Νοσοκομείο, ζήτησε μια μέρα άδεια, και η απάντηση ήταν «δεν με ενδιαφέρει, αύριο δουλεύουμε στις 9 το πρωί». Και όλα αυτά με απειλή την απόλυση» τονίζει.

Το διάστημα που εργάζεται ο Κώστας στην εταιρεία δεν έχει υπάρξει κάποια απόλυση. «Όταν μπήκα στην εταιρεία όλοι είμασταν καινούργιοι, έχει δημιουργήσει μια ομάδα τηλεφωνικού που θέλει η εταιρεία» συμπληρώνει.
«Από μικρός δούλευα ως σερβιτόρος σε μπαρ και κλαμπ, έτσι έχω επιλέξει κάτι πιο «ήσυχο» σε ένα γραφείο. Η πλειοψηφία των υπολοίπων δεν έχουν δουλέψει κάπου αλλού, δεν μπορούν να κάνουν σύγκριση, θεωρούν ότι οι συνθήκες εργασίας είναι παντού έτσι» μας λέει ο Κ, σημειώνοντας πως «Υπήρξαν μέρες που κόσμος εργαζόταν μία μέρα, και στο τέλος της βάρδιας παραιτούνταν».

Η επιχείρηση έχει οικονομικά κέρδη σε καιρό κρίσης

Η επιχείρηση βγάζει πολύ περισσότερα χρήματα από όσα λέει στους εργαζόμενους. «Μπορεί σε μία μέρα να εισπράξει 5.000 έως 7.000 ευρώ την μέρα. Οι εργαζόμενοι δεν είναι 15 κάθε μέρα, μόνο τα Σαββατοκύριακα» μας τονίζει ο Κώστας.

«Όταν εγώ μόνος μου ένα Σάββατο απόγευμα μπορεί να του βγάλω 5.000 ευρώ πωλήσεις, φαντάσου πόσα του βγάζουν συνολικά την ίδια μέρα 15 τηλεφωνητές/ τριες» τονίζει, και συμπληρώνει ότι η επιχείρηση έχει επεκταθεί σε χώρες των Βαλκανίων και της Ευρώπης, παρόλα αυτά κλαίγεται, την ενοχλούν τα μνημόνια και δεν μπορεί να προσλάβει περισσότερο προσωπικό.

Στο χώρο της παροχής υπηρεσιών μέσω τηλεφώνου όπως μας αναφέρει δεν έχει εμφανιστεί κάποια συνδικαλιστική παράταξη ή σωματείο, ενώ από την πλευρά της επιχείρησης δεν έχει υπάρξει ποτέ ενημέρωση για την εργατική νομοθεσία.
«Έχω δουλέψει σε πολυεθνική, όπου είχα μια πολύ καλή αντιμετώπιση από την διεύθυνση. Με ρωτούσαν αν έχω κάποια επισήμανση για τις συνθήκες εργασίας. Στην παρούσα επιχείρηση δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Υπάρχει μια μικρή δικτατορία» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κ.

«Δεν φτάνουν τα λεφτά για να πληρώσω το ενοίκιο»

Οι εργαζόμενοι πληρώνονται τρία ευρώ την ώρα, και όπως σχολιάζει ο Κώστας για τα σημερινά δεδομένα θεωρούνται καλά λεφτά. «Συντηρούμαι μόνος μου, και έχω απορρίψει ήδη τρεις δουλειές με χαμηλότερο μεροκάματο. Ο μισθός μου είναι γύρω στα 600-650. Σίγουρα δεν είναι όμως ο βασικός μνημονιακός των 470» συμπληρώνει.

Απαντώντας στην ερώτηση αν μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες του μας απαντά ότι «Δεν φτάνουν τα λεφτά για να πληρώσω ενοίκιο, τρόφιμα και λογαριασμούς. Όταν η πληρωμή καθυστερεί ζητάω πάντα προκαταβολή για να μπορέσω να πάω στο super market, αρχικά μου έδινε ένα ποσό, αλλά την τελευταία φορά μου είπε πως δεν μπορεί».

Ο Κ δουλεύει πέντε μέρες τη βδομάδα, και παρόλα αυτά δεν προλαβαίνει να έχει προσωπική ζωή και ελεύθερο χρόνο. «Υπάρχουν εργαζόμενοι που σπουδάζουν και είναι πολύ δύσκολο να τα συνδυάσουν. Πρέπει να κάνουν σκληρή διαπραγμάτευση με τον εργοδότη για να μπορέσουν να πάνε στα μαθήματα. Η διεύθυνση δεν ενδιαφέρεται για το αν θα σπουδάσεις ή όχι. Έχω ακούσει ότι υπάρχουν call center στην πόλη με πολύ χειρότερες εργασιακές συνθήκες» μας συμπληρώνει.

«Δεν έχει προοπτική αυτή η εργασία, είναι κάτι εφήμερο. Υπάρχει ένας διαρκής ψυχαναγκασμός σε καθημερινό επίπεδο. Υπάρχουν εργαζόμενοι που με το που σχολάνε και πάνε σπίτι κλαίνε από την ψυχολογική πίεση» τονίζει σε σχέση με την πίεση που δέχεται το σύνολο του προσωπικού στην επιχείρηση.

Αρρώστησες; «Μια φορά είχα αρρωστήσει, ο λαιμός μου ήταν χάλια και έπρεπε να πάω στο γιατρό. Ζήτησα να φύγω και να πάρω μια μέρα άδεια. Μου είπε να πιώ έναν χυμό και ότι θα είμαι καλά. Έπρεπε να διαπραγματευτώ πολύ σκληρά για να μπορέσω να φύγω, και την επόμενη μέρα να του πάω χαρτί γιατρού» σημειώνει ο Κ.

«Έχω ακούσει για μια κοπέλα που παραιτήθηκε λόγω της πίεσης, απευθύνθηκε στην επιθεώρηση εργασίας αλλά δεν βρήκε το δίκιο της. Υπήρξε περίπτωση εγκύου που απολύθηκε διότι η επιχείρηση δεν ήθελε να της δώσει το σχετικό επίδομα» σημειώνει, και προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο εργαζόμενος κάτω από την πίεση της δουλειάς αναγκάζεται να παραιτηθεί.